Jerzy Ablewicz (1919-1990) – biskup tarnowski 1962-1990


Jerzy Karol Ablewicz ur. 1 listopada 1919 r. w Krośnie, był synem Aleksandra Ablewicza i Emilii z domu Ekiert. Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum w Krośnie. W 1937 r. rozpoczął w Przemyślu studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym, a potem w 1943 r. kontynuował je w Brzozowie i Brzozówce.

Święcenia kapłańskie przyjął 5 marca 1943 r. w Brzozowie z rąk biskupa F. Bardy. Następnie był wikariuszem w Trzcieńcu i Przeworsku. W 1946 r. został proboszczem w parafii Pnikut. Podjął studia doktoranckie na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL i 27 czerwca 1949 r. obronił doktorat na podstawie pracy pt. Tomistyczna metafizyka dobra. W 1949 r. został prefektem w WSD w Przemyślu, od 1957 r. wicerektorem WSD; wykładał też filozofię.

26 lutego w 1962 r. papież Jan XXIII mianował ks. Ablewicza biskupem diecezjalnym w Tarnowie. Sakrę biskupią przyjął 20 maja 1962 r. w katedrze przemyskiej z rąk abpa E. Baziaka. Jego ingres odbył się 27 maja 1962 r. Musiał borykać się z trudnościami, jakie sprawiały władze komunistyczne, m.in. likwidując Małe Seminarium i decydując o poborze księży do wojska. Wielu księży kierował na studia specjalistyczne do Lublina, Rzymu, Innsbrucka i Paryża. Wznowił działalność Instytutu Wyższej Kultury Religijnej, oraz edycję pisma „Tarnowskie Studia Teologiczne”. Nawiązał współpracę z Papieską Akademią Teologiczną w Krakowie. Skierował wielu księży do pracy na misjach w Afryce i Ameryce Południowej.

Dokonał reformy kurii diecezjalnego i sądu biskupiego, utworzył radę duszpasterską i kapłańską. Uczestniczył w pierwszej i ostatniej sesji Soboru Watykańskiego. W latach 1982-1986 przeprowadził IV Synod Diecezji Tarnowskiej. W 1990 r. powołał na nowo Caritas. Był członkiem Kongregacji ds. Świętych i Błogosławionych, zabiegał o kanonizację bł. Kingi i o beatyfikację ks. Romana Sitki. 9 i 10 czerwca 1987 r. przyjmował w Tarnowie papieża Jana Pawła II, który beatyfikował Karolinę Kózkównę. Zorganizował pielgrzymkę do Rzymu na uroczystość beatyfikacji Marii Teresy Ledóchowskiej do Rzymu w 1976 r.

W 1981 r. na zaproszenie papieża Jana Pawła II wygłosił na Watykanie rekolekcje opublikowane pt. Będziecie mymi świadkami. Koronował łaskami słynące obrazy Matki Boskiej: w Okulicach, Nowym Sączu, Limanowej, Lipinkach, Szczyrzycu, Zawadzie koło Dębicy i w Przeczycy. Za jego czasów obchodzono liczne jubileusze: 1000-lecie chrztu Polski, 900-lecie śmierci św. Stanisława ze Szczepanowa, 900-lecie kanonizacji św. Świerada z Tropia, 200-lecie diecezji tarnowskiej oraz 150-lecie Wyższego Seminarium Duchownego. W latach 1968-1970 i 1983 urządził w diecezji peregrynację Matki Bożej Częstochowskiej. Utworzył w diecezji 132 nowe parafie i wiele rektoratów, za jego urzędowania wybudowano kilkaset nowych kościołów, domów katechetycznych, plebani, m.in. Dom Księży Emerytów w Zbylitowskiej Górze. W Konferencji Episkopatu Polski był członkiem Komisji Duszpasterskiej, Komisji do spraw KUL i Komisji do spraw Budowy Kościołów. Opublikował kilka artykułów naukowych. 10 czerwca 1987 r. w Tarnowie został mianowany arcybiskupem.

Zmarł 31 marca 1990 r. w Tarnowie, spoczywa w podziemiach Bazyliki Katedralnej w Tarnowie.

Mieczysław Czosnyka

Bibliografia

Opracowania:
1. Biskupi tarnowscy okresu komunistycznego: ks. bp Jan Piotr Stepa i ks. abp Jerzy Karol Ablewicz, red. A. Żurek, Tarnów 2010.
2. Kumor B., Diecezja tarnowska, Kraków 1985.
3. Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985, t. I, Biskupi i kanonicy, Tarnów 1999.
4. Panuś K., Wielcy mówcy kościoła w Polsce, Kraków 2005.
5. Ślusarz A., Kapłan w nauczaniu arcybiskupa Jerzego Ablewicza, Tarnów 2005.
6. Świadek wierny: dziesiąta rocznica śmierci arcybiskupa Jerzego Ablewicza, red. J. Stala, Tarnów 2000.

Fotografie

1. Jerzy Ablewicz (fot. Archiwum Diecezjalne w Tarnowie).