Włodzimierz Dionizy Ledóchowski (Halka-Ledóchowski) (1866-1942) – jezuita

Za sprawą funkcjonującego w mieście Seminarium Duchownego, swoje losy z Tarnowem, na dłuższy bądź krótszy czas wiązało wielu późniejszych kapłanów, również tych którzy odegrali istotną rolę w życiu Kościoła lokalnego, powszechnego, ale i nie tylko. Jedną z takich postaci był Włodzimierz Dionizy Ledóchowski (Halka-Ledóchowski).

Urodził się 7 października 1866 r. w Dolnej Austrii w miejscowości Loosdorf. Był synem Antoniego i Józefy von Salis-Zisers, bratem Marii Teresy, Ignacego i Urszuli. Uczęszczał do szkół w St. Pölten, a następnie w Wiedniu (do Akademii „Theresianum”). W roku 1883 rodzina Ledóchowskich osiedliła się w Lipnicy Murowanej nieopodal Bochni. W roku następnym Włodzimierz zgodnie z wolą rodziców, zapisał się studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po śmierci ojca zweryfikował jednak plany i zdecydował się wstąpić do stanu duchownego. W październiku 1885 r. rozpoczął naukę w Seminarium Duchownym w Tarnowie. Jego związek z miastem trwał niespełna dwa lata, do czasu, kiedy w 1887 r. za zgodą biskupa tarnowskiego Ignacego Łobosa wyjechał na studia do Rzymu. W 1889 r. uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie Gregoriańskim. W tym samym roku wstąpił do nowicjatu jezuitów w Starej Wsi (powiat Brzozów). W okresie od 1892-95 r. studiował teologię w kolegium jezuitów w Krakowie. Święcenia kapłańskie z rąk kard. A. Dunajewskiego przyjął 10 czerwca 1864 r.

Od roku 1896 W. Ledóchowski pracował w redakcji krakowskiego „Przeglądu Powszechnego”. W kolejnych latach jego kariera zakonna nabierała coraz większego tempa. W 1900 r. został rektorem kolegium krakowskiego, w roku następnym wiceprowincjałem, zaś w roku 1902 prowincjałem prowincji galicyjskiej jezuitów. Skupiał się w swojej pracy nad kwestiami społecznymi zwłaszcza robotniczymi, a także sprawami młodzieży i problemami misyjnymi. W 1906 r. został wybrany asystentem generalnym z terenu Niemiec, a tym samym jednym z najbliższych współpracowników generała zakonu Ksawerego Wernza. Po śmierci tego ostatniego (1914) na kongregacji zakonu w Rzymie, 11 lutego 1915 r. wybrano Ledóchowskiego przełożonym generalnym Towarzystwa Jezusowego.

Ledóchowski jako generał jezuitów położył duże zasługi pod rozwój zakonu. Przeprowadził reformę ustawodawstwa zakonnego, założył czasopismo zakonne „Memorabilia SI” (1920), wybudował okazały gmach jezuickiej Kurii Generalnej w Rzymie. Troszczył się o młode pokolenia zakonników, szczególnie o podnoszenie ich wykształcenia i kwalifikacji. Angażował się w rozwój misji m.in. w Chinach, Japonii, Indiach, a także krajach muzułmańskich. Za jego rządów znacząco wzrosła liczba domów prowincjonalnych i samych członków należących do zakonu. Wszystkie te działania sprawiły, że stał się on jednym z najwybitniejszych generałów w historii Towarzystwa Jezusowego.
Włodzimierz Dionizy Ledóchowski zmarł 13 grudnia 1942 r. Został pochowany na cmentarzu Campo Verano w Rzymie.

Marzena Koterbicka-Borys

Bibliografia

Opracowania:
1. Inglot M. SJ, Włodzimierz Ledóchowski SJ (1866-1942) generał Towarzystwa Jezusowego, [w:] Duchowieństwo polskie w świecie. Materiały VII Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej. Papieski Uniwersytet Urbaniański Rzym, 17-18 października 2002, pod red. A. Judyckiej, Z. Judyckiego, Toruń 2002.
2. Judycki Z.A., Polscy duchowni w świecie. Słownik biograficzny, T. I, Kielce 2008.
3. Knopek J., Ledóchowski (Halka-Ledóchowski) Włodzimierz Dionizy, [w:] Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, pod red. K. Dopierały, t. 3, Toruń 2004.
4. Knopek J., Ledóchowski (Halka-Ledóchowski) Włodzimierz Dionizy, [w:] Polonia włoska. Słownik Polaków i instytucji polskich we Włoszech, pod. Red. K. Dopierały, H. Fokcińskiego SI, t. I, Bydgoszcz 2001.
5. Natoński B., Ledóchowski (Halka-Ledóchowski) Włodzimierz Dionizy, PSB 1971, T. XVI.