Czesław Szymiczek (1861-1942) – generał brygady


Generał brygady Czesław Szymiczek urodził się 13 lipca 1861 r. w Tarnowie. Był synem Antoniego i Marii z domu Armatys. W Tarnowie ukończył naukę w szkole powszechnej, a później uczęszczał do ośmioklasowego gimnazjum. Bardzo wcześnie zadecydował o swojej przyszłości. Chciał zostać żołnierzem, dlatego edukację zakończył na siódmej klasie gimnazjum, nie przystępując tym samym do egzaminu maturalnego. Zgodnie z wyborem, dalszą edukację zaczął pobierać w szkole wojskowej. Starał się o przyjęcie do dwóch szkół: Wojskowej Szkoły Realnej w Weisskirchen i Szkoły Kadeckiej w Krakowie.Z krakowskiej szkoły wcześniej otrzymał pozytywną odpowiedź i do niej złożył niezbędne dokumenty. Egzamin zdał z wynikiem pozytywnym: „z dobrym postępem”.

W październiku 1879 r. został słuchaczem Szkoły Kadeckiej w Krakowie. Ukończył ją 18 sierpnia 1881 r. Z dyplomem został skierowany do 53. kroackiegopp w Zagrzebiu. Stacjonował także na terenie Bośni i Hercegowiny. Rozpoczął starania o przeniesienie do 57. pułku piechoty w Tarnowie. W 1888 r. dosłużył się stopnia porucznika. Wtedy został przeniesiony do Tarnowa, gdzie służył w 57. pp jako dowódca plutonu. W trakcie służby ukończył w 1889 roku kurs prowiantowy w Krakowie.

W latach 1892-1913 służył w 80. pp we Lwowie. Ukończył tam ośmiomiesięczny kurs oficerski przy XI Korpusie w 1894 r., ponadto kurs strzelecki w 1895 r. Z dniem 1 maja 1909 r. został mianowany majorem, natomiast z dniem 1 listopada 1912 roku podpułkownikiem. W maju 1913 r. rozpoczął służbę w 78. pp w Osiaku, skąd tuż przed wybuchem I wojny światowej 1 czerwca 1914 r. przeszedł w stan spoczynku.

W obliczu zbliżającej się wojny, 26 lipca 1914 r. został jednak przywrócony do stanu czynnego i do 26 października tego samego roku podjął służbę jako Komendant Etapów w Cieszynie. Jednak ten rodzaj zajęć nie odpowiadał jego charakterowi, dlatego też postarał się o przeniesienie na front. Został dowódcą batalionu w 57. tarnowskim pp walczącym na froncie rosyjskim. 18 listopada 1914 r. został ciężko ranny w bitwie pod Strzegową. Na leczenie trafił do sanatorium w Pradze. Po wyzdrowieniu święta Bożego Narodzenia spędził wraz z rodziną w Baden pod Wiedniem. 1 maja 1915 r. został awansowany na stopień pułkownika. Wkrótce też powrócił do służby czynnej. W okresie od 25 maja do 6 czerwca 1915 r. był dowódcą batalionu zapasowego 1. pp w Opawie, a następnie do 30 listopada 1915 r. komendantem okręgowym w Końskich. Z dniem 1 grudnia 1915 r. został przeniesiony na stanowisko dowódcy batalionu zapasowego 13. krakowskiego pp w Nowym Sączu, a w okresie do 27 listopada 1917 do 15 grudnia 1918 r. pełnił funkcję Komendanta Wojewódzkiego Zakładu Karnego w Wiśniczu.

W czasie I wojny światowej w 1917 r. otrzymał zezwolenie c. k. Namiestnictwa w Tarnowie na zmianę nazwiska z pisowni niemieckiej Schimitzek na polską Szymiczek. Dotyczyło to również jego żony i dwójki dzieci. W maju 1918 r. otrzymał dyplom nadania szlachectwa wystawiony przez cesarza Karola I.

1 listopada 1918 r. zgłosił się do służby w Wojsku Polskim, jako jeden z 27 oficerów austriackich w stopniu pułkownika. Nadal pozostawał na stanowisku komendanta więzienia w Wiśniczu. 15 grudnia 1918 r. został oficjalnie przyjęty w szeregi Wojska Polskiego. 30 grudnia 1918 r. został przeniesiony na stanowisko komendanta Państwowej Komendy Uzupełnień w Tarnowie. Jednocześnie od 1 lipca 1919 r. był dowódcą wojskowej załogi Tarnowa.

3 stycznia 1922 r. rozkazem Dowódcy OK V w Krakowie został awansowany do stopnia generała brygady i jednocześnie przeniesiony w stan spoczynku. Wówczas zamieszkał na stałe w Tarnowie przy ulicy Różanej 5. Prowadził w tym okresie szeroką działalność społeczną, opiekując się między innymi biblioteką i kinem Towarzystwa Szkoły Ludowej w Tarnowie. Zajmował się także utworzeniem i utrzymaniem Szkoły Mechanicznej.

Po wybuchu II wojny światowej i po wkroczeniu wojsk niemieckich we wrześniu 1939 r. pozostał w swoim domu, nie doznając żadnych szykan ze strony okupanta. Zmarł 1 stycznia 1942 r. w Tarnowie. Uroczyste nabożeństwo żałobne zostało odprawione w tarnowskiej bazylice katedralnej 5 stycznia 1942 r. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Starym w Tarnowie. Po jego śmierci rodzina została wyrzucona z zajmowanego mieszkania.

Czesław Szymiczek za swoje zasługi był odznaczony między innymi: Krzyżem Oficerskim II klasy Franciszka Józefa, Srebrnym Krzyżem Walecznych III klasy, Brązowym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 oraz Medalem „Ojczyzna Swemu Obrońcy”. Posiadał także odznaczenia międzynarodowe.

Był żonaty z Różą z domu Brokl, córką powstańca z 1863 r., pochodzącą z polskiej rodziny zamieszkałej w Kijowie. Z tego związku przyszło na świat dwoje dzieci: syn Zdzisław, oficer Wojska Polskiego zmarły tragicznie w 1939 r. w Warszawie oraz córka Alina, znana tarnowska nauczycielka, zmarła w 1997 r.

Grzegorz Kubacki

Bibliografia

Dokumenty:
1. MTP 1405, Teczka osobowa generała Czesława Szymiczka.
2. ABK w Tarnowie, LM Zamieście-Burek, t. V.
3. LC Zamieście-Burek, t. VI, s. 92.
4. LN Zamieście-Burek, t. VI, s. 40-287.

Opracowania:
1. Kosk H., Generalicja Polska. Popularny słownik biograficzny, Pruszków 2001.
2. Kryska-Kraski T., Żurakowski S., Generałowie Polski niepodległej, Londyn 1976.
3. Pachowicz A., W 60 rocznicę śmierci gen. Czesława Szymiczka, [w:] „Rocznik Tarnowski” 2001-2002, s. 255-256.
4. Przybyszewska M., Tarnowski Słownik Biograficzny, t. 1, s, 115-116.
5. Stawecki P., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994.
6. Sypek A., Alejami Starego Cmentarza, Tarnów 2005.
7. Sypek A., Cmentarz Stary w Tarnowie. Przewodnik, t. 1, Tarnów 1991.
8. Sypek A., Cmentarz Stary w Tarnowie. Przewodnik, t. 2, Tarnów 1994.

Fotografie

1. Czesław Szymiczek (fot:  Muzeum Okręgowe w Tarnowie).