Józef Wojtarowicz (1791-1875) – biskup tarnowski 1840-1850


Józef Grzegorz Wojtarowicz ur. 10 marca 1791 r. w Szynwałdzie, był synem Wawrzyńca Wojtarowicza i Salomei z Kabajów. Do szkoły powszechnej i gimnazjum uczęszczał w Tarnowie. Studia teologiczne odbył we Lwowie i Wiedniu.
Święcenia kapłańskie otrzymał 27 sierpnia 1817 r. w Wiedniu 27.08.1817 r. z rąk bpa M. P. Steidla. W związku z tym, iż nie istniała diecezja tarnowska, był kapłanem diecezji przemyskiej i początkowo został wikariuszem w Jarosławiu.

Od 1819 r. był profesorem w Seminarium Duchownym w Przemyślu, pełnił funkcję kanclerza kurii diecezjalnej przemyskiej, następnie został honorowym kanonikiem przemyskiej kapituły katedralnej. W 1835 r. został prałatem scholastykiem, zaś w 1836 r. prepozytem. W latach 1836-1839 pełnił fukncję oficjała sądowego i wikariusza generalnego bpa przemyskiego M. Korczyńskiego.

Po przeniesieniu bpa F. Zachariasiewicza z Tarnowa do Przemyśla został mianowany ordynariuszem tarnowskim. 22 listopada 1840 r. otrzymał nominację na biskupa tarnowskiego. Konsekrował go w katedrze w Przemyślu bp F. Zachariasiewicz. Jego ingres do katedry w Tarnowie odbył się 29 listopada 1840 r. Dbał o diecezję, prowadził w parafiach misje i rekolekcje, utworzył wiele szkół różnego typu, zreorganizował pod względem administracyjnym diecezję, tworząc 7 nowych dekanatów (bialski, czchowski, dąbrowski, dobczycki, makowski, tarnowski i wielopolski). W 1844 r. założył w diecezji Towarzystwo Wstrzemięźliwości, polecił także opracowanie statutu seminarium duchownego. Za jego czasów uporządkowane zostały sprawy parafialne, żądał od proboszczów dokładnych sprawozdań o stanie parafii. Od 1840 r. diecezjalne pismo Notifikationes ukazywało się w języku polskim. W związku z tym, że przyjmował do seminarium usuniętych wcześniej za udział w powstaniach narodowych kleryków i pomagał księżom zaangażowanym w walki narodowowyzwoleńcze, naraził się władzom austriackim. 9 kwietnia 1850 r. został wezwany do Wiednia, gdzie nakazano mu, aby zrezygnował z biskupstwa tarnowskiego.

Przed 15 czerwca 1850 r. władze austriackie zmusiły bpa Wojtarowicza do rezygnacji, która wkrótce 15 lipca 1850 r. została przyjęta najpierw przez cesarza, a następnie przez papieża Piusa IX. Bp Wojtarowicz został zmuszony do wyjazdu z terenu diecezji i początkowo rezydował w opactwie cystersów w Mogile, a następnie w Krakowie, w parafii św. Mikołaja i św. Floriana.

Zmarł 31 maja 1875 r. w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. 12 grudnia 1975 r. jego prochy zostały przeniesione do Tarnowa, spoczywa w katedrze w krypcie biskupiej.

Mieczysław Czosnyka

Bibliografia

Opracowania:
1. Kumor B., Diecezja tarnowska, Kraków 1985.
2. Jedynak A., Z chłopskiej zagrody na biskupia stolicę. Biskup Józef Grzegorz Wojtarowicz (1791-1875) Ordynariusz Tarnowski (1840-1850), Tuchów 1998.
3. Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985, t. I, Biskupi i kanonicy, Tarnów 1999.

Czasopisma:
1. Brożek G., Przyszedłem nawracać dusze, „Tarnowski Gość Niedzielny” 2011, nr 10.

Fotografie

1. Józef Wojtarowicz (Archiwum Diecezjalne w Tarnowie).