Karol Pękala (1902-1968) – tarnowski biskup pomocniczy 1946-1968


Karol Pękala ur. 26 października 1902 r. w Siołkowej koło Grybowa, był synem Franciszka Pękali i Cecylii z domu Mikołajczyk. Szkołę powszechną ukończył w Gryboiwen a następnie uczęszczał do I Gimnazjum im. J. Długosza w Nowym Sączu oraz I Gimnazjum im. K. Brodzińskiego w Tarnowie. Gdzie w 1924 r. zdał maturę. Studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Święcenia kapłańskie przyjął 29 czerwca 1928 r. w Tarnowie z rąk bpa L. Wałęgi.

Od 1928 r. był wikariuszem w Nowym Wiśniczu. Od 1929 r. pracował jako duszpasterz wśród emigrantów polskich we Francji. Od 1930 r. był sekretarzem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, sekretarzem Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej, zaś w 1933 r. generalnym sekretarzem Akcji Katolickiej. W 1937 r. został dyrektorem Caritas. Kontynuował studia i w 1939 r. uzyskał doktorat na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w oparciu o pracę pt. „Caritas we współczesnej pracy duszpasterskiej”. Podczas wojny wykładał teologię moralną w WSD w Tarnowie. Pomagał więźniom obozów koncentracyjnych, opiekował się wysiedlonymi z terenów wcielonych do Rzeszy. Został dyrektorem Krajowej Centrali Caritas, redagował czasopismo pt. „Caritas”.

W latach 1946  i 1957 wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych jako delegat Episkopatu Polski na zaproszenie Rady Polonii Amerykańskiej oraz Krajowego Zrzeszenia dla Spraw Charytatywnych. W 1946 r. był delegatem Episkopatu do Francji i Anglii, gdzie zabiegał o pomoc dla Polski. 14 grudnia 1946 r. został mianowany przez papieża Piusa XII tarnowskim biskupem pomocniczym. Sakrę biskupią przyjął 16 marca 1947 r. w katedrze z rąk bpa J. Stepy. Od 1952 r. pełnił wszystkie funkcje liturgiczne należące do bpa ordynariusza w liturgii. Administrował diecezją tarnowską w latach 1959-1962. Od 1962 r. był przewodniczącym Komisji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Dobroczynnego. W latach 1962 i 1965 brał udział w obradach II Soboru Watykańskiego.

Zmarł nagle 14 sierpnia 1968 r. w Sozopolu koło Burgas w Bułgarii. Spoczywa w krypcie kościoła MB Fatimskiej w Tarnowie.

Mieczysław Czosnyka

Bibliografia

Opracowania:
1. Kumor B., Diecezja tarnowska, Kraków 1985.
2. Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985, t. I, Biskupi i kanonicy, Tarnów 1999.

Fotografie

1. Karol Pękala (fot. Archiwum Diecezjalne w Tarnowie).