Pałac Sanguszków na placu Jana Sobieskiego (dawnym Przedmieściu Krakowskim)


Pałac Sanguszków na Przedmieściu Krakowskim mieścił się przy dawnym Placu Pocztowym, zwanym tak od budynku poczty zlokalizowanego na północnej pierzei placu, dzisiaj zwanym Placem J. Sobieskiego. Nazwa zmieniona została podczas obchodów 200-lecia odsieczy wiedeńskiej w 1883 r.

Okazała wielkomiejska budowla zawierała się w obszarze ukształtowanym na przełomie XVIII i XIX wieku u wylotu Bramy Krakowskiej wzdłuż drogi na Kraków. Inna nazwa używana już w XVIII wieku na oznaczenie tego miejsca to Przedmieście Krakowskie – Krakauer Vorstadt. Pałac Sanguszków zlokalizowany został na południowym przedpolu placu, wyznaczając ostatecznie jego kształt od tej strony. Datowany jest na koniec XVIII wieku, stąd – nieznany niestety dzisiaj – jego bogaty barokowy styl. Przypuszczać można, iż był on zamieszkały już od 1790 r., prawdopodobnie aż do lat 20. XIX wieku. W tym czasie utrzymywał on status jako Fürst Haus, przejęty po wcześniej zamieszkanym pałacu w Rynku (obecnie to kamienica nr 4).

Natomiast w I poł. XIX wieku oraz później ok. 1900 r. miała miejsce przebudowa gmachu. Pałac w efekcie zyskał charakter klasycystyczny, następnie neobarokowy. Jak podaje Marek K. Trusz „Po drugiej stronie placu, w miejscu starszej zabudowy (prawdopodobnie drugiego zajazdu) Sanguszkowie w latach 80. lub na początku lat 90. XVIII wieku. wznieśli swój dom książęcy – barokowy pałac podmiejski, trójskrzydłowy z zabudową gospodarczą na zapleczu, który ok. 1825 r. przejęty przez władze austriackie, przebudowany w duchu klasycystycznym, został zaadaptowany na siedzibę władz cyrkułu”. Później mieściło się tu Starostwo, Urząd Rejonowy i następnie Starostwo Powiatowe, obecnie w prywatnych rękach.

Małgorzata Budzik


Lokalizacja

Galeria 2011 r. (kliknij tutaj) – fot. Jarosław Zbrożek.

Bibliografia
Opracowania:
1. Potępa S., Złota era Tarnowa, Tarnów 1998.
2. Trusz M., Jana Sobieskiego Plac, dawniej Plac Pocztowy, [w:] Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010.