Pałac w Gumniskach

Pałac w Gumniskach (dzielnicy Tarnowa) został zbudowany w 1799 r. przez księcia Hieronima Sanguszkę. Wcześniej na tym miejscu stał drewniany dwór do którego przeniosła się w początkach XVIII wieku „zwierzchność zamkowa” (starosta) z podupadłego zamku na górze św. Marcina. W 1834 r. książę Władysław Sanguszko przebudował pałac, który stał się odtąd stałą rezydencją książąt Sanguszków. Pod koniec XIX wieku pałac został rozbudowany według projektu Feliksa Księżarskiego. Od strony zachodniej dobudowano wtedy neogotycką kaplicę.

 

Sam budynek pałacowy jest klasycystyczny z elementami eklektycznymi, murowany, dwupiętrowy, dwutraktowy, zbudowany na planie litery C. Wejście do pałacu mieści się od północy, które poprzedza kolumnowy portyk. Od południa budowla posiada skrzydła boczne pomiędzy którymi stoi posąg Merkurego z brązu, a w wejściu do wschodniego skrzydła mamy neorenesansowy kamienny portal. W zachodniej części pałacu znajduje się sala balowa z kolumnami i dekoracją stiukową. Na parterze jest kilka pokoi ze żaglastym sklepieniem. Natomiast w hallu głównym na parterze znajduje się neorenesansowy kominek z połowy XIX wieku.

Od północnej strony pałacu znajduje się park typu angielskiego (krajobrazowy) z licznym starodrzewem. Po południowej stronie jest dwupoziomowy ogród z fontanną i kamiennymi schodami. Tuż obok pałacu stoi XVIII-wieczna oficyna w formie dworku. Jest to budynek murowany, parterowy, na planie prostokąta, podpiwniczony, dwutraktowy z dwukolumnowym portykiem od frontu, z dachem czterospadowym.

W czasie II wojny światowej w pałac zajmowali Niemcy. Część wyposażenia ruchomego zostało przez nich oraz Rosjan wywieziona. Po wojnie w budynku mieścił się posterunek Milicji Obywatelskiej, później Tarnowska Szkoła Ogrodnicza a obecnie Zespół Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych im. Tadeusza Kościuszki.

Jarosław Zbrożek

 

 Lokalizacja

Galeria 2010 r. – (kliknij tutaj) – fot. Jarosław Zbrożek.

Bibliografia
Opracowania:
1. Moskal K., Pałac książąt Sanguszków w Gumniskach, [w:] Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010.
2. Krupiński A. B., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Tarnów 1989.