Park Strzelecki na Zawalu
Park Strzelecki był Parkiem Miejskim zlokalizowanym w dzielnicy Zawale u zbiegu ulicy Piłsudskiego, dawnej Seminaryjskiej
oraz ulicy Słowackiego, dawnej Kurkowej. W tej części miasta powstały także inne obszerne założenia publiczne ze względu
na rezerwowy charakter dzielnicy pod względem urbanistycznym.
Ogród miejski powstał w latach 1866-1869 z inicjatywy Antoniego Schmidta na terenach byłego folwarku podmiejskiego. Ogrodnik zaprojektował go w konwencji „beautyful” nawiązującej do założeń parkowych z I ćw. XIX w. Park Strzelecki nazwany został tak ze względu na znajdującą się na jego terenie strzelnicę Towarzystwa Strzeleckiego z 1866 r. Jak pisze Stanisław Potępa był to: „spory i piękny, neogotycki budynek strzelnicy sportowej Towarzystwa Kurkowego, organizacji nobliwej, złożonej z samego najlepszego towarzystwa […]”. Przed gmachem znajdowało się miejsce zabaw dla dzieci. O parku mówiono także potocznie Ogród Strzelecki oraz Ogród Jordanowski. Druga nazwa wzięła się stąd, iż w 1906 r. powstał tu w miejsce dawnego ogrodu warzywnego ogródek jordanowski.
Park Miejski o pow. około 8 hektarów miał charakter wielofunkcyjny, jednak przede wszystkim stanowił malownicze miejsce spacerowe dla Tarnowian. Ścieżki miały raczej charakter nieregularny, z jedną główną promenadą wiodącą od bramy Parku do stawu, na którym uprawiano sport wioślarski oraz do Mauzoleum gen. Józefa Bema założonego w 1928 r. Projektantem kolumnowego pomnika wzniesionego na wyspie był Adolf Szyszko-Bohusz. Drzewa, krzewy, rabaty kwiatowe, trawniki sprawiały wrażenie spontanicznie rozrzuconych, co nadawało im niezwykle widokowy charakter. W parku zainstalowano latarnie, zainwestowano w ławki z oparciami. „[…] Tutaj znajdowała się drewniana altana, stanowiąca schronienie przed deszczem – notuje S. Potępa – a także centralny punkt festynów i zabaw, tutaj znajdowały się duże terakotowe rzeźby, dwie „kwiaciarki” i urna, postawione na murowanych postumentach, sprowadzone z Wiednia w 1884 r.”.
Mały budyneczek znajdujący się przy głównej bramie wejściowej do Parku powstał na początku XX w. Miał on służyć jako specjalny dom dla ogrodnika Parku Miejskiego. Później znajdował się w nim sklepik z wodą sodową i mającym pełnić funkcję stróża parkowego dzierżawcą, dzisiaj stoi opustoszały. W tym czasie też powstała piękna fontanna w centralnej części ogrodu na wzniesieniu, w miejscu reprezentatywnego klombu kwiatowego. „W parku wytyczono także – jak zauważa Jarosław Gabała – przyrodniczą ścieżkę dydaktyczną”.
Małgorzata Budzik
Bibliografia
Opracowania:
1. Gabała J., Park Strzelecki, [w:] Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010.
2. Potępa S., Złota era Tarnowa, Tarnów 1998.
3. Potępa S., Fiakrem po Tarnowie, Tarnów 1999.
Fotografie
1. Park Strzelecki na Zawalu – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).
Opracowania:
1. Gabała J., Park Strzelecki, [w:] Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010.
2. Potępa S., Złota era Tarnowa, Tarnów 1998.
3. Potępa S., Fiakrem po Tarnowie, Tarnów 1999.
Fotografie
1. Park Strzelecki na Zawalu – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).