Ulica Ludwika Waryńskiego


Ulica Ludwika Waryńskiego w Tarnowie zlokalizowana jest w północno-wschodniej części dzielnicy Zawale. Obecny jej bieg rozpoczyna się od ulicy Goldhammera i kończy się na tyłach bloków stojących przy ulicy Starodąbrowskiej. Początkowo nazywała się Folwarczna. Obecna nazwa została nadana w 1957 r., kiedy jej patronem stał się działacz polskiego ruchu socjalistycznego – Ludwik Waryński. Ulica Folwarczna wytyczona została z końcem XVIII wieku między zabudowaniami folwarcznymi kanonika Ostańskiego, a folwarkiem księży kanoników kolegiackich tarnowskich. Na mapie Tarnowa z 1848 r. biegła od ulicy Podwale (obecnie ulica Wałowa) na północ (obecnie ulica Kupiecka) i następnie na wschód do ulicy Bóżnic. W 1886 r. zakończono łączenie ulicy Folwarcznej ze Zdrojową (obecnie ulica Goldhammera). Odcinek między ulicami Wałową a Waryńskiego stał się później ulicą Kupiecką. W latach 50. XX wieku ulica Ludwika Waryńskiego osiągnęła swoją obecną długość.

Do połowy XIX wieku ulica Folwarczna znajdowała się poza życiem gospodarczym i kulturalnym miasta. Spowodowane to było tym, iż ulica znajdowała się w pewnej odległości od ówczesnych centralnych placów: Burek i ulic: Bernardyńska, Ogrodowa, Targowa. Później jednak stopniowo znalazła swoje miejsce w układzie Nowej Dzielnicy Żydowskiej. Były tu wówczas nieliczne miejsca modlitw i nauki religijnej oraz piekarnia, zakłady szewskie, ślusarz, konfekcja męska, dziecięca i skóry. W większości stanowiły one własność żydowską. W okresie okupacji hitlerowskiej ulica stała się częścią getta. Niestety większość budynków uległa w tym czasie zniszczeniu. Po wojnie budynki niszczały, nie były remontowane. W latach 50 XX wieku oraz później powstał tu nowy układ zabudowy bloków z cegły, trzykondygnacyjnych o płaskich elewacjach z punktami usługowymi na parterach. Nowe budynki, w znacznej części wybudowane przez Zakłady Mechaniczne „Tarnów” wkomponowane zostały w część starej zabudowy ulicy i zasiedlone pracownikami przedsiębiorstwa. Ważnym elementem stał się Dom Kultury Zakładów Mechanicznych „Mariensztat”, w którym rozwijało się życie kulturalne i oświatowe pracowników oraz ich rodzin. Współcześnie w budynku mieści się Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna.

Obecnie znajdują się tu m.in.: Miejski Zarząd Budynków, Wspólnota Mieszkaniowa Nieruchomości, siedziby: Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier, Polskiego Związku Byłych Więźniów Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych w Tarnowie, Związek Inwalidów Wojennych RP Zarząd Oddziału w Tarnowie.

Małgorzata Budzik





Bibliografia

Opracowania:
1. Potępa S., Historia ul. Folwarcznej i Nowej, [w:] Tarnów - Zawale - Wielki Przewodnik t. 9, red. S. Potępa, Tarnów 2002.
2. Potępa, S., Złota era Tarnowa, Tarnów 2008.

Czasopisma:
1. „Unia” 1885 nr 18.

Fotografie

1. Ulica Ludwika Waryńskiego – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).