Kościół pw. św. Marcina w Zawadzie
Kościół pod wezwaniem św. Marcina we wsi Zawada zbudowany został w XV wieku[1]. Jest to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej o ścianach pobitych gontami. Wnętrze kościoła jest jednonawowe przykryte płaskim stropem. Nad nawą znajduje się wieża konstrukcji słupowej, zwieńczona nadwieszaną izbicą, dobudowana w XVII wieku. W XVIII wieku z trzech stron do nawy dobudowano soboty. Prezbiterium kościoła jest trójboczne, a przy nim od strony północnej jest niewielka zakrystia. Dach świątyni jest namiotowy, dwuspadowy pobity gontami tak jak i daszki sobót.
Wnętrze kościoła zdobi polichromia o motywach figuralnych i ornamentalnych wykonana ok. 1900 r. przez Stanisława Gucwę. Ołtarz główny świątyni jest wczesnobarokowy z XVII wieku z malowanym na desce obrazem św. Marcina. Ołtarze boczne są późnobarokowe i przedstawiają Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz św. Izydora. W parapecie chóru są dwie płaskorzeźby ze scenami: Zmartwychwstanie, Chrystus Ogrodnik ze św. Marią Magdaleną, Chrystus i św. Piotr oraz Chrystus i niewierny Tomasz prawdopodobnie pochodzące z warsztatu Stanisława Stwosza syna Wita. Na belce tęczowej znajduje się krucyfiks barokowy. Świątynia wyposażona jest w rokokowo-klasycystyczne organy. Obok kościoła znajduje się wolno stojąca dzwonnica z trzema dzwonami, najstarszy z nich odlany w 1606 r. pozostałe w XX wieku.
W 1968 r. przeprowadzono restaurację świątyni pod kierunkiem Juliana Klimka, wzmocniono wtedy konstrukcję ścian i wieży, wymieniono szalunek ścian i gontowe poszycie dachu. W latach 2010-11 dokonano rewitalizacji otoczenia kościoła m.in.: wybudowano parking, wymieniono nawierzchnię chodników oraz naprawiono kamienno-drewniane ogrodzenie kościoła. Od 2011 r. trwają prace konserwatorskie wnętrza świątyni. Dziś jest bardzo zadbanym miejscem kultu religijnego, i jednocześnie stanowi wspaniałą atrakcję turystyczną Gminy Tarnów.
W 1968 r. przeprowadzono restaurację świątyni pod kierunkiem Juliana Klimka, wzmocniono wtedy konstrukcję ścian i wieży, wymieniono szalunek ścian i gontowe poszycie dachu. W latach 2010-11 dokonano rewitalizacji otoczenia kościoła m.in.: wybudowano parking, wymieniono nawierzchnię chodników oraz naprawiono kamienno-drewniane ogrodzenie kościoła. Od 2011 r. trwają prace konserwatorskie wnętrza świątyni. Dziś jest bardzo zadbanym miejscem kultu religijnego, i jednocześnie stanowi wspaniałą atrakcję turystyczną Gminy Tarnów.
Jarosław Zbrożek
Bibliografia
Opracowania:
Opracowania:
1. Krupiński A. B., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Tarnów 1989.
2. Krupiński A. B., Zabytki Ziemi Tarnowskiej w akwarelach i opisach Andrzeja Krupińskiego, Tarnów 2012.
3. Leo A., Kościół pw. św. Marcina [w:] Tarnów - Zabłocie - Wielki Przewodnik, t. 18, red. S. Potępa, Tarnów 2008.
Fotografie
1. Kościół pw. św. Marcina w Zawadzie – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).
Fotografie
1. Kościół pw. św. Marcina w Zawadzie – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).
[1]
Zob. A. Krupiński, Zabytki Ziemi Tarnowskiej w akwarelach i opisach
Andrzeja Krupińskiego, Tarnów 2012. Autor twierdzi że „… obecny zaś
kościółek zawadzki powstał „na surowym korzeniu” dopiero około 1520 r.,
najpewniej za sprawą ówczesnego pana na Tarnowie Jana Tarnowskiego,
późniejszego wojewody krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego …”.