Kościoł pw. św. Stanisława w Skrzyszowie

Historia kościoła pw. św. Stanisława w Skrzyszowie sięga XIV wieku. Obecny budynek świątyni pochodzi z roku 1517,  jego fundatorem był Jan Amor Tarnowski, natomiast budowniczym Jan z Czchowa.

Jest to budowla późnogotycka, drewniana konstrukcji zrębowej. Posiada jedną nawę z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od północy jest zakrystia a od południa znajduje się niewielka kruchta. Wewnętrzne stropy kościoła są płaskie, nawa jest prostokątna, przy niej znajdują się dwie kaplice – od północy i od południa. Od zachodu usytułowana jest wieża konstrukcji słupowo-ramowej, z nadwieszoną izbicą i nakryta hełmem namiotowym. Prezbiterium otoczone jest sobotami, które są wsparte na rzędach słupów wzmocnionych zastrzałami. Na zewnątrz ściany pobite są gontami. Świątynia nakryta jest dwuspadowym dachem, pobitym gontami z wieżyczką na sygnaturkę. Wnętrza budynku zdobi półkolisty łuk tęczy ze znajdującym się na profilowanej belce tęczowej późnogotycki krucyfiks oraz barokowe posągi Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty. Chór muzyczny kościoła jest drewniany i wsparty na czterech parach słupów. Okna świątyni są prostokątne zamknięte łukiem trójlistnym. Fragmenty polichromii kościoła znajdującej się na południowej ścianie prezbiterium są z okresu budowy kościoła oraz z XVIII wieku. Secesyjna, ornamentalna dekoracja została wykonana w 1907 r. Kościół wyposażony jest w trzy ołtarze. W głównym ołtarzu z około połowy XVIII wieku znajduje się obraz św. Stanisława bpa między świętymi: Wacławem i Michałem pochodzący z późnogotyckiego tryptyku. Dwa boczne ołtarze pochodzą z początku XVII wieku i końca XVIII wieku. Na uwagę zasługują gotyckie stalle z początku XVI wieku. Organy świątyni wykonał w 1895 r. Tomasz Fall ze Szczyrzyca. Natomiast trzy kościelne dzwony zostały odlane w 1926 r. we włoskim Udine. Kościół otoczony jest kamiennym murem wzniesionym w połowie XVIII wieku, ze stacjami Drogi Krzyżowej malowanymi współcześnie przez Czesława Lenczowskiego.

Kościół przechodził dwie poważne rozbudowy. W latach 1770-76 rozbudowano go dobudowując zakrystię i kaplicę północną. Natomiast w latach 1893-94 przedłużono nawę, wzniesiono kaplicę południową z kruchtą i wieżę.

Jarosław Zbrożek

Bibliografia

Opracowania:

1. Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972.
2. Krupiński A. B., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Tarnów 1989.

3. Krupiński A. B., Zabytki Ziemi Tarnowskiej w akwarelach i opisach Andrzeja Krupińskiego, Tarnów 2012.

Strony internetowe:
1. Skrzyszów, Kościół św. Stanisława Biskupa. Polskie Wirtualne Centrum Organowe. [On-line].
Protokół dostępu: http://www.organy.art.pl/instrumenty.php?instr_id=1234. [18.05.2014 r.].

Fotografie

1. Kościół pw. św. Stanisława w Skrzyszowie – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).