Kaplica pw. Najświętszej Panny Marii Loretańskiej w Wojniczu

Kaplica pw. Najświętszej Panny Marii Loretańskiej w Wojniczu znajduje się na skrzyżowaniu ulic Loretańskiej, Zacisze i Wąwóz Szwedzki. Według legendy w miejscu, gdzie dziś stoi kaplica miała znajdować się mogiła w której pochowano rycerzy Bolesława Śmiałego, zabitych przez niewierne żony, broniące się wraz z kochankami na Górze Panieńskiej (zamku Trzewlin) przed zdradzonymi mężami wracającymi z wyprawy kijowskiej. Według innej legendy w miejscu tym pochowano żołnierzy szwedzkich, którzy zginęli w bitwie pod Wojniczem w 1655 r. w czasie potopu szwedzkiego.

Źródła z XVI wieku informują, że w miejscu dzisiejszej kaplicy stał krzyż z piaskowca. Miejsce to nazywano „pod lipami”. Gdy stan techniczny krzyża był coraz gorszy ustawiono w jego miejsce figurę Matki Boskiej przeniesioną z wolickich łąk. Figura była niekompletna (brak było głowy Matki Boskiej), dorobiono ją w sposób nieudolny dlatego współcześni nie byli zachwyceni tym dziełem. W 1827 r. miejscowy nauczyciel Franciszek Tomżyński zbudował daszek nad figurą.

W 1858 r. dzięki staraniom proboszcza ks. Andrzeja Galińskiego i wikariusza ks. Jana Pergesa oraz składkom i darom okolicznych mieszkańców wybudowano kaplicę oraz dorobiono nową głowę figurze stylizując rzeźbę na wzór rzeźby z Loretto. W kaplicy zaczęto odprawiać nabożeństwa. W 1873 r. Wojciech Pyrkiewicz – kupiec wojnicki wraz z żoną Marią ufundował dwie rzeźby z piaskowca przedstawiające świętych Piotra i Pawła, które zostały ustawione przed kaplicą.

W 1905 r. z inicjatywy Franciszki Wajdowiczowej zbudowano nową kaplicę w już obecnym kształcie. Jest to budynek zbudowany w stylu neoromańskim, murowany z cegły wykończony elementami z piaskowca. Dach budynku jest dwuspadowy ze sygnaturką, kryty blachą. Wejście do kaplicy ozdobione jest portalem. Wnętrze kaplicy sklepione jest sklepieniem klasztornym. Figura Matki Bożej ustawiona została w absydzie. Wewnątrz na uwagę zasługuje tablica epitafijna Anny z Kosturkiewiczów Zawadzkiej voto Harlendrowej z czarnego marmuru w alabastrowym obramowaniu z dwoma tarczami herbowymi (na górnej Matka Boska Częstochowska, na dolnej symbole wiary, nadziei i miłości).

W kaplicy wciąż są odprawiane nabożeństwa, a okoliczni mieszkańcy z wielkim zaangażowaniem dbają o tę budowlę. 

Jarosław Zbrożek

Bibliografia

Opracowania:
1. Szymański J., Przewodnik po Wojniczu inaczej, Wojnicz 2010.

Fotografie

1. Kaplica pw. Najświętszej Panny Marii Loretańskiej w Wojniczu – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).