Gabriel Morvay (1934-1988) – artysta, malarz i pisarz

Gabriel Stanisław Morvay urodził się 16 lipca 1934 w Tarnowie (w kamienicy przy ul. Urszulańskiej 27). Jego rodzicami byli Kazimierz Morvay, konserwator dzieł sztuki w Muzeum Miasta Tarnowa z pochodzenia Węgier oraz Jadwiga Essers, urodzona na Łotwie rzeźbiarka. Ojcem chrzestnym Gabriela Morvaya był Norbert Lippóczy również z pochodzenia Węgier znany w Tarnowie handlarz win, kolekcjoner i współzałożyciel Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier w Tarnowie.

Gabriel Morvay studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Artura Nacht-Samborskiego. W 1958 r. wyjechał do Paryża, gdzie uzyskał status uchodźcy politycznego. Tam związał się ze środowiskiem artystycznym skupionym w École des Beaux-Arts. W owym czasie jego prace są w stylu liryzmu abstrakcyjnego coraz bardziej zorientowane na sztukę informel.

W następnych latach wielokrotnie zmienia miejsce swojego pobytu, nigdzie nie mogąc dłużej zagrzać miejsca (mieszkał m.in. w Rzymie, Cremonie, Casalmaggiore (Włochy) oraz w Barcelonie, Sabadell (Hiszpania). W tym ostatnim mieście współtworzył grupę Gallot, która  tworzyła w nurcie action painting – malarstwo gestu – technika malarska i nurt wewnątrz ekspresjonizmu abstrakcyjnego, polegający na wykorzystaniu spontanicznego, nieskrępowanego regułami malarskimi gestu bezpośredniego rozlewania (chlapania) farby na płótno.

Od końca lat 60. Morvay nie tworzył już w jednym określonym stylu, a tematyka jego prac koncentrowała się na pejzażach i scenerii środowisk wielkomiejskich. Próbował również swych sił w literaturze. W 1977 r. napisał tomik opowiadań La Chambre de Pauline.

Od 1984 r. swoje obrazy tworzył w stylu radykalnego ekspresjonizmu. Zmarł 16 września 1988 r. w Sabadell, gdzie został pochowany.

Dzieła tworzone przez Gabriela Morvaya są obecnie w prywatnych kolekcjach.

Jarosław Zbrożek

Bibliografia

Opracowania:

1. Bartosz A., Morvay Gabriel Stanisław[ w:] Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010.

2. Gabriel Morvay - malarz nieznany, red. A. Bartosz, Tarnów 2008.

Fotografie

1. Kamienica – ul, Urszulańska 27 – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).