Pomnik – głaz upamiętniający wmurowanie kamienia węgielnego oraz aktu erekcyjnego pod budowę osiedla „Za torem”
W latach 20 i 30. XX wieku wraz z budową i rozwojem Państwowej Fabryki Związków Azotowych nastąpił gwałtowny rozwój Mościc – obecnej dzielnicy Tarnowa. Istniało duże zapotrzebowanie na nowe mieszkania. W związku z tym utworzono Spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową „Nasz Dom”, której zadaniem było zbudować nowe osiedle mieszkaniowe dla pracowników fabryki nazwane „Za torem”. W dniu 2 czerwca 1934 r. wmurowano kamienia węgielnego oraz akt erekcyjny pod jego budowę. W uroczystości wzięli udział: Prezydent RP Ignacy Mościcki i ks. biskup Franciszek Lisowski.
Akt erekcyjny został wydrukowany na skórze i ma następującą treść:
„W imię Boże! W roku pańskim MCMXXXIV dnia 2 czerwca, kiedy Prezydentem Najjaśniejszej Rzeczpospolitej Polskiej jest prof. Ignacy Mościcki; Prezesem Rady Ministrów jest Leon Kozłowski; Ministrem Przemysłu i Handlu jest Roma Górecki, przy poparciu Zjednoczonych Fabryk Związków Azotowych w Mościcach i w Chorzowie, których Rady Administracyjnej jest inż. Czesław Klarner, ich Naczelnym Dyrektorem jest inż. Romuald Wowkonowicz, Gminy Mościce Naczelnikiem jest inż. Stanisław Kubiński, staraniem spółdzielni pracowników umysłowych „Osiedle” i spółdzielni pracowników i robotników „Nasz Dom” po poświęceniu przez przewielebnego ordynariusza diecezji tarnowskiej X dr Franciszka Lisowskiego w obecności najdostojniejszego Prezydenta Rzeczpospolitej, kamień węgielny pod budowę osiedla pracowników w Mościcach kładziemy”.
Akt erekcyjny został umieszczony w kapsule z ołowiu, zabetonowany w specjalnym bloku i zakopany w ziemi.
W 1998 r. upamiętniono ten fakt ustawiając na skwerze u zbiegu ulic Obrońców Lwowa i Czerwonej głaz na niskim betonowym postumencie, a obok maszt do podnoszenia flagi. W ten głaz została wmurowana żeliwna tablica z napisem:
„ERYGOWANIE OSIEDLA
A D 1934
W 80 ROCZNICĘ ODZYSKANIA
NIEPODLEGŁOŚCI
I OBRONY LWOWA
Mieszkańcy Mościc 1998”.
Jarosław Zbrożek
Bibliografia
Opracowania:
1. Tarnowskie Pomniki wyd. II, red. A. Łabno, I. Bończyk, B. Dziduszko, A. Mleczko, A. Smagacz, Tarnów 2013.
Strony internetowe:
1. Tarnowskie Centrum Informacji. Mościce (dzielnica ogród) – Tarnów [Online]
Protokół dostępu: https://www.it.tarnow.pl/atrakcje/tarnow/zabytki-i-atrakcje/moscice-dzielnica-ogrod/ [4.08.2021 r.].
Fotografie
1. Pomnik – głaz upamiętniający wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę osiedla „Za torem” – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).