Gustaw Müldner (1880-1933) – nauczyciel akademicki
Gustaw Müldner urodził się 16 stycznia 1880 r. w Tarnowie. Był synem powstańca z 1863 r., późniejszego sybiraka – Wilhelma Müldnera[1]. Całą młodość spędził w rodzinnym Tarnowie, gdzie ukończył c.k. gimnazjum, którego absolwentami przed nim byli m.in. poeta Kazimierz Brodziński, historyk Józef Szujski, a później pisarz Roman Brandstaetter, polityk Adam Ciołkosz, historyk Władysław Czapliński. W latach gimnazjalnych żywo angażował się w działalność paramilitarną, m.in. w ramach tarnowskiego „Sokoła”, którego był współzałożycielem[2]. Po złożeniu egzaminu dojrzałości przeniósł się do Lwowa i podjął studia na Wydziale Inżynierii tamtejszej Politechniki. Wyróżnił się wówczas jako wybitnie zdolny student o dość wszechstronnych zainteresowaniach matematycznych, malarskich i muzycznych. Jako młodzieniec obdarzony pięknym głosem (tenor liryczny) brał udział m.in. w zagranicznych występach cieszącego się dużą estymą chóru Politechniki Lwowskiej.
Po ukończeniu w 1903 r. Politechniki Gustaw Müldner objął posadę w biurach wodnomelioracyjnych, pracując m.in. przy regulacji Dunajca pod Tarnowem i wytyczaniu nowej trasy Dniestru w powiecie samborskim[3]. W 1905 r. objął kierownictwo w pracach nad osuszaniem bagien naddniestrzańskich w powiatach rudeckim i samborskim. W czasie pierwszej wojny światowej kierował pracami regulacyjnymi Wisły na odcinku od Oświęcimia do Krakowa, w których brało udział 6 tysięcy jeńców rosyjskich.
Po ukraińskim zamachu stanu we Lwowie Gustaw Müldner zgłosił się 3 listopada 1918 r. do powstałej w tym czasie polskiej Komendy Obrony Lwowa i przez jej dowódcę, kapitana Czesława Mączyńskiego został przydzielony do Komendy Oddziału Technicznego, na czele której stał kapitan Tadeusz Kudelski. Po odbiciu Lwowa 22 listopada 1918 r. z rąk ukraińskich brał udział w walkach w Małopolsce Wschodniej[4].
W sierpniu 1919 r. zaproponowano mu szefostwo Zarządu Budownictwa Wojskowego przy Dowództwie Obrony Galicji, którego jednak nie przyjął, gdyż uważał, że taką funkcję powinien pełnić oficer liniowy. Zgodził się natomiast objąć obowiązki zastępcy szefa zarządu Budownictwa Polowego VI Armii Wojska Polskiego, dowodzonej przez gen. Wacława Iwaszkiewicza, która osłaniała Małopolskę Wschodnią przed konnicą Siemiona Budionnego w wojnie polsko-sowieckiej 1920 r.
W dniu l sierpnia 1922 r. Gustaw Müldner został zdemobilizowany i po złożeniu munduru wojskowego objął stanowisko profesora w nowo powstałej Państwowej Szkole Technicznej, mieszczącej się w gmachu przy ul. Snopkowskiej, a w 1929 r. został tam kierownikiem Wydziału Drogowo-Wodnego. Przez wiele lat przewodniczył kołu rodzicielskiemu przy IV Gimnazjum we Lwowie. Był pedagogiem świetnie rozumiejącym młodzież, do której odnosił się z miłością, udzielając jej częstokroć bezpłatnych korepetycji i wspierając ją wielokrotnie finansowo. Stąd też tłumy młodzieży odprowadzały go na miejsce wiecznego spoczynku, gdy zaskakujący wszystkich atak serca w dniu 3 grudnia 1933 r.[5]. Miał zaledwie 53 lata życia. Odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa i Medalem Niepodległości. Należał do wielu organizacji zawodowych i społecznych, m.in. do Polskiego Towarzystwa Politechnicznego[6].
Pochowany został w XXVI kwaterze w grobie numer 2143 cmentarza Obrońców Lwowa[7]. W miejscu tym wzniesiono pomnik według projektu Bronisława Wiktora, przedstawiający klęczącego anioła, wykonany przez mistrza kamieniarskiego Tadeusza Iwanowicza. Na piaskowcowym bloku, na którym wspiera się ramieniem klęczący anioł, wyryto następujący napis:
Inż. Gustaw Müldner
Prof. Państw. Szkoły Technicznej
Kierownik Wydziału Dróg. Wód.
B. szef Bud. Wojsk. VI Armii
Obrońca Lwowa odznaczony
Krzyżem Obrony Lwowa
Orlętami i Medalem
Niepodległości
ur. 16 I 1880 zm. 3 XII 1933
Miał syna Emila Wiesława Müldnera-Nieckowskiego (ur. 20 sierpnia 1915 r. w Zatorze[8], zm. 2 września 1982 r. w Warszawie) – rzeźbiarza, malarza, rysownika, architekta wnętrz[9].
Paweł Glugla
Bibliografia
Opracowania:
1. Kozłowski M., Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918-1919, Kraków 1990.
2. Nicieja S.S., Cmentarz Obrońców Lwowa, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
3. Rąkowski G., Przewodnik po Ukrainie Zachodniej część IV Lwów, Pruszków 2008.
4. Słownik Artystów Polskich, t. V, Warszawa 1993.
Czasopisma:
Opracowania:
1. Kozłowski M., Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918-1919, Kraków 1990.
2. Nicieja S.S., Cmentarz Obrońców Lwowa, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
3. Rąkowski G., Przewodnik po Ukrainie Zachodniej część IV Lwów, Pruszków 2008.
4. Słownik Artystów Polskich, t. V, Warszawa 1993.
Czasopisma:
1. „Czasopismo Techniczne”, 1912, nr 11.
2. „Czasopismo Techniczne. Organ Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie”, 1934, nr 3. „Rocznik Tarnowski”, 2013, nr 18.
4. „Semper Fidelis”, grudzień’89/styczeń’90.
[1] Zobacz: http://www.mmtarnow.com/2014/12/wilhelm-muldner-1841-1887-kupiec.html.
[2] P. Glugla, Powstanie i początkowe dzieje Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie w latach 1883-1927, „Rocznik Tarnowski”, 2013, nr 18, s. 35-47.
[2] P. Glugla, Powstanie i początkowe dzieje Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie w latach 1883-1927, „Rocznik Tarnowski”, 2013, nr 18, s. 35-47.
[3] Pracował jako kierownik budowy w sekcji górnej przy kolmatacji bagien naddniestrzańskich. Koszt robót wykonanych w 1910 r. opiewał na kwotę 150 249 koron. J.J., Czynności Krajowego Biura Melioracyjnego, „Czasopismo Techniczne”, 1912, nr 11, s. 155-156.
[4] M. Kozłowski, Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918-1919, Kraków 1990.
[5] Sprawy Towarzystwa, „Czasopismo Techniczne. Organ Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie”, 1934, nr 6, s. 15-16.
[6] G. Rąkowski, Przewodnik po Ukrainie Zachodniej część IV Lwów, Pruszków 2008, s. 284.
[7] S.S. Nicieja, Ostatnik pomnik z cmentarza Orląt, [w:] Semper Fidelis, grudzień’89/styczeń’90, s. 12-13; Tenże, Cmentarz Obrońców Lwowa,Wrocław – Warszawa – Kraków 1990, s. 357.
[8] Dnia 20 sierpnia 1915 r. w Zatorze urodził się polski rzeźbiarz Wiesław Müldner-Nieckowski, jego ojciec prof. inż. Gustaw Müldner budował tam wówczas most nad Skawą.
[9] Słownik Artystów Polskich, t. V, Warszawa 1993.