Posty

Wyświetlanie postów z październik, 2012

Zygmunt Wysocki (1896-1951) – nauczyciel

Zygmunt Wysocki urodził  się w 1896 r. w Podegrodziu k. Nowego Sącza. Był synem organisty Jakuba i Franciszki. Ukończył 4 klasy szkoły ludowej, gimnazjum w Nowym Sączu.

Mościce – miasto, którego nie ma. Przyczynek do badań demograficznych dzielnicy w latach 1975-1998

Obraz
Budowa dużego zakładu chemicznego wiązała się z zatrudnieniem tysięcy osób i znalezieniem właściwej lokalizacji. Tarnów, a dokładnie jego przedmieścia spełniały postawione wymogi, co zdecydowało o wyborze tej lokalizacji. „Dnia 12 marca 1927 roku na posiedzeniu rządu RP zapadła ostateczna decyzja o budowie państwowej fabryki nawozów azotowych. Jako miejsce budowy wybrano Tarnów...” [1] . Dlatego o powstaniu mościckiej parafii zadecydowano nie jako w Warszawie przy okazji powoływania do życia państwowej fabryki nawozów. W bardzo szybkim tempie, zaledwie trzech lat, pomimo trwającego światowego kryzysu gospodarczego [2] , Fabryka Związków Azotowych w Mościcach [3] k. Tarnowa została zbudowana. „Po uroczystej mszy świętej Biskup Tarnowski ks. dr Leon Wałęga [4] , przy udziale Prezydenta Rzeczypospolitej prof. Ignacego Mościckiego, przedstawicieli Rządu Rzeczpospolitej Polskiej z inż. Eugeniuszem Kwiatkowskim – Ministrem Przemysłu i Handlu na czele, przedstawicieli fab

Zamki nad Dunajcem i Popradem

Obraz
Przedmiot i zakres terytorialny Przedmiotem  artykułu będą zamki nad Dunajcem i Popradem [1] . Za Bohdanem Guerqiunem przyjmuję definicję zamku, jako zespołu elementów warownych i budynków mieszkalnych powiązanych w zamknięty obwód obronny, który powstał w ustroju feudalnym, jako ośrodek władzy książęcej, siedziba możnowładcy, siedziba rycerza lub placówka militarna [2] . Zamknięty obwód obronny, stanowiący zasadniczą cechę zamku, posiadały także drewniano-ziemne grody, wznoszone we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich w okresie przedpaństwowym i za czasów pierwszych piastowskich władców do rozbicia dzielnicowego. Nie spełniają one jednak wszystkich warunków definicji „zamku”, ponieważ pierwsze z nich stanowiły grody plemienne, zaś drugie powstały w ustroju prawa książęcego, utrwalonym także w Czechach i na Węgrzech. Dlatego ograniczę się tylko do ich wymienienia. Nie będę brał pod uwagę także gródków czy fortalicji drewniano-ziemnych z czasów późniejszych, lecz słabo rozpozn

Najstarsza pieczęć miasta Tarnowa

Obraz
W grupie nielicznych polskich pieczęci miejskich, odbiegających od klasycznej symboliki średniowiecznych pieczęci miast, najciekawszą i najlepiej zachowaną jest dawna pieczęć miejska Tarnowa. Jest to najstarsza pieczęć naszego miasta. Odciśnięta w wosku barwy brunatnej o średnicy 51 mm, przywiązana do dokumentu na jedwabnych niciach, przedstawia w wyobrażeniu napieczonym rycerza w zbroi, trzymającego w prawej ręce miecz spuszczony ku ziemi, nad którym Madonna z Dzieciątkiem (patronka miejscowego parafialnego kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, od 1972 r. Bazylika Katedralna), w lewej trzyma tarczę z herbem Leliwa, nad którą znajduje się hełm z labrami i powtórzoną Leliwą w klejnocie. Przedstawiony rycerz to niewątpliwie najstarszy znany nam Leliwita – Spicymir. Wskazuje na to napis otokowy pieczęci: + SIGILLVM  TARNOVIE  CIVIVM  SPICIMERI + Pieczęć należy do wyjątkowych, przedstawia bowiem w swym wyobrażeniu postać właściciela i założyciela miasta, co należało do rza

O życiu, narzeczonej i garniturze do ślubu we wrześniu 1939. Kazimierza Remiana tarnowscy żołnierze września

Tarnowscy obrońcy i bohaterowie Września 1939 byli prostymi, wiejskimi chłopakami, którzy w dniu wybuchu wojny zabrani zostali od swych żon, narzeczonych, matek. W większości rekrutowali się z  okolicznych podtarnowskich miejscowości i wiosek, a wierność wobec ziemi ojczystej stała się dla nich sprawą najwyższej wagi. Wyraz swej waleczności i  ofiarności dali w serii wspomnień, zgromadzonych i opracowanych przez geografa z zawodu, a z zamiłowania historyka Kazimierza Remiana (1932-2000). Niestety zostały one opublikowane już po śmierci autora, w 2001 r. Książkę wydało Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne oraz Muzeum Okręgowe w Tarnowie. Zbierane latami przez K. Remiana materiały, zatytułowane zostały po prostu: „Tarnowscy żołnierze września” [1] .

25 lat Tarnowskiej Nagrody Filmowej

Obraz
Tarnowska Nagroda Filmowa (TNF) na stałe wpisała się w kalendarz zarówno najważniejszych imprez kulturalnych Tarnowa, jak również w poczet najstarszych i najbardziej znaczących imprez filmowych w Polsce. W tym roku była to jubileuszowa 25. edycja festiwalu wybranych filmów fabularnych; festiwalu, który z roku na rok podnosi swój prestiż, stając się tym samym istotnym i sprawdzonym narzędziem promocji narodowej kinematografii [1] . Niemniej jednak początków, czy też może prapoczątków Tarnowskiej Nagrody Filmowej należy doszukiwać się znacznie wcześniej.

Prehistoryczne osadnictwo na północny zachód od Tarnowa

W 2010 r. obchodziliśmy 680. rocznicę lokacji miasta Tarnowa. Tereny wokół dzisiejszego miasta były zasiedlone o wiele wcześniej, o czym świadczyć mogą liczne wykopaliska prowadzone w okolicach Tarnowa od lat 30. XX w. Przedmiotem tych rozważań będą pradzieje okolic Tarnowa, konkretnie dawnej parafii Jurków koło Tarnowa (obecnie Łęg Tarnowski). Okolice Łęgu Tarnowskiego do połowy lat 80. XX w. nie były przedmiotem badań archeologicznych. Na omawianym terenie nie prowadzono szczegółowych badań osadniczych, które mogłyby w przybliżeniu pokazać, od kiedy ta ziemia została zasiedlona przez człowieka. Systematyczne badania zostały zainicjowane na tych terenach w 1986, 1987 i 1989 r. przez tarnowski zespół działający w ramach programu Archeologiczne Zdjęcie Polski. Podzielono wówczas teren Polski na poszczególne obszary, każdy równy ok. 40 km². Badany teren znalazł się w składzie  kilku obszarów. W skład zespołu wchodzili Andrzej Cetera, Jerzy Okoński, Andrzej Szpunar, Grzegorz Tracz ora

Reklamy w tarnowskiej prasie międzywojennej (Hasło)

Obraz

Władysław Boruch (1887-1966) – nauczyciel

Władysław Boruch urodził się 7 października  1887 r. w Rzędzinie w rodzinie chłopskiej jako syn Józefa i Wiktorii z Wróblewskich. Ukończył szkołę wydziałową oraz seminarium nauczycielskie w Tarnowie. W 1907 r. zdał maturę. W tym samym roku objął posadę tymczasowego nauczyciela w Rybarzowicach, pow. Biała.

Ideał nauczyciela galicyjskiej szkoły ludowej

Podstawą każdego sytemu szkolnego są nauczyciele stanowiący kadrę pedagogiczną pracującą w szkołach. Poziom ich kwalifikacji, a także prezentowana etyka zawodowa w dużym stopniu przyczyniają się do  uzyskania przez nich właściwego stopnia akceptacji społecznej. Tworząc formalno-prawne wymagania wobec nauczycieli władze oświatowe tym samym również formułują kryteria ich oceny. Zarówno więc władza jak i społeczeństwo budują ideał  nauczyciela  wynikający z określonej rzeczywistości. W sposób szczególny jest to widoczne w zaborze austriackim w stosunku do nauczycieli szkół ludowych. Nie były bowiem rzeczą dla zaborcy obojętną poglądy i zachowania środowiska nauczycielskiego. Ideał nauczyciela  został  dokładnie wkomponowany w proces edukacyjny szkoły ludowej, który opierał się na wychowaniu religijnym, będącym podstawą funkcjonowania społeczeństwa.

Tarnowskie tablice pamiątkowe

Obraz

Reklamy w tarnowskiej prasie międzywojennej (Głos Ziemi Tarnowskiej)

Obraz

Wawrzyniec Kalicki (1862-1945) – nauczyciel

Wawrzyniec Kalicki urodził  się on 6 sierpnia 1862 r. w Glinach Małych. Ukończył szkołę ludową, kurs przygotowawczy oraz seminarium nauczycielskie w 1882 r. Uzyskał uprawnienia do pracy w szkołach ludowych pospolitych. Pierwszą szkołą, w której rozpoczął praktykę jako nauczyciel, była filialna szkoła w miejscowości Łowcza, powiat Cieszanów. Następnie przeniesiony został do 4-klasowej Szkoły Męskiej w Tarnowie na posadę zastępcy nauczyciela. Pracował w tej szkole do końca roku szkolnego 1884 r.

Jan Bałut (1893-1943) – nauczyciel

Obraz
Jan Józef Michał Bałut (wcześniej nazywał się Jan Achatz) urodził się 14 listopada 1893 r. w Wiedniu. Po śmierci matki na stałe zamieszkał z ojcem w Skrzyszowie. Ukończył szkołę ludową w Skrzyszowie, 3 klasy szkoły wydziałowej im. M. Kopernika i  seminarium nauczycielskie w Tarnowie.  Maturę zdał 6 października 1905 r. Ukończył też kurs przedmiotów humanistycznych.