MOJE MIASTO TARNÓW – MÓJ POWIAT TARNOWSKI

Rozmowa z dr. Markiem Smołą, nauczycielem historii w IV LO, o filatelistycznej pasji. Rozmawiała Lucyna Bielatowicz.

Od wieków odmierzały czas na podstawie zmiany pozycji Słońca. Zegary słoneczne, nazywane „słonecznikami”, przez setki lat stanowiły podstawy chronologii astronomicznej i pełniły rolę wzorca czasu. W Polsce liczebność tego typu zegarów nie jest duża, dwa z nich znajdują się w Tarnowie.

Położenie: 49°47′06,8″N 21°00′30,5″E. Projektant: Jan Szczepkowski. Powierzchnia: 628 m². Założony na planie załamanego prostokąta, ogrodzony od tyłu i częściowo po bokach, kamiennym murem z betonowym daszkiem, natomiast reszta ogrodzona jest kamiennymi słupkami połączonymi kamiennym cokołem oraz drewnianym parkanowym płotem, bramka drewniana. Pomnik centralny to wysoki kamienny krzyż łaciński z wnęką na tablicę inskrypcyjną na licu podstawy. Mogiły rozłożone są w czterech rzędach, a na nich krzyże nagrobne drewniane z blaszanymi daszkami lub betonowe stele z tablicami imiennymi żeliwnymi na licu. Pochowani to 348 żołnierzy, w tym 33 żołnierzy armii austro-węgierskiej, 60 żołnierzy armii niemieckiej oraz 255 żołnierzy armii rosyjskiej. Jarosław Zbrożek Bibliografia Opracowania: 1. Frodyma R., Cmentarze wojenne z I wojny światowej na ziemi tarnowskiej, Krosno 2006. Fotografie 1. Cmentarz wojenny nr 141 w Ciężkowicach – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).

Kościół pw. św. Leonarda w Wojniczu znajduje się przy ul. Tarnowskiej. Prawdopodobnie jego początki sięgają 1209 r. Dzisiejszy kształt został mu nadany w II połowie XVI wieku. Jest to obiekt drewniany, konstrukcji zrębowej, z jedną prostokątną nawą z przedsionkiem od zachodu i prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od północy usytuowana jest zakrystia. Nad prezbiterium usytuowany jest płaski strop a ponad nawą pozorne sklepie kolebkowe, z płaskimi odcinkami stropowymi po bokach. Świątynia przykryta jest dwuspadowym dachem pokrytym gontem, z wieżyczką na sygnaturkę z latarnią.

Położenie: 49°46′18″N 21°00′53″E. Projektant: Jan Szczepkowski. Powierzchnia: 484 m². Założony na planie prostokąta, brak ogrodzenia (pierwotnie ogrodzony drewnianym płotem), brak bramki (pierwotnie drewniana). Pomnik centralny to wysoki obelisk z ciosów kamiennych z symbolem krzyża maltańskiego i datą 1914-1915 w medalionie na ścianie frontowej. Mogiły rozłożone są w jedenastu rzędach, a na nich krzyże żeliwne w dwóch wersjach (obecnie większość zniszczona). Pochowani to 125 żołnierzy, w tym 76 żołnierzy armii austro-węgierskiej oraz 49 żołnierzy armii rosyjskiej. Jarosław Zbrożek Bibliografia Opracowania: 1. Frodyma R., Cmentarze wojenne z I wojny światowej na ziemi tarnowskiej, Krosno 2006. Fotografie 1. Cmentarz wojenny nr 142 w Ostruszy – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).

Położenie: 49°46′06,0″N 21°00′47,4″E. Projektant: Jan Szczepkowski. Powierzchnia: 1048 m². Założony na planie prostokąta, ogrodzony z trzech stron kamiennym murem przykrytym betonowym daszkiem, a od frontu kamiennymi słupkami przykrytymi betonowymi daszkami i połączonymi wysokim, kamiennym cokołem oraz drewnianym sztachetowym płotem, bramka drewniana. Pomnik centralny to krzyż łaciński ze stylizowaną glorią na przecięciu ramion wykonany z belkowych kantówek i ustawiony na kamiennym postumencie. Mogiły rozłożone są w sześciu rzędach, a na nich betonowe stele z żeliwnymi tablicami imiennymi na licach. Pochowani to 331 żołnierzy, w tym 9 żołnierzy armii austro-węgierskiej, 96 żołnierzy armii niemieckiej oraz 226 żołnierzy armii rosyjskiej. Jarosław Zbrożek Bibliografia Opracowania: 1. Frodyma R., Cmentarze wojenne z I wojny światowej na ziemi tarnowskiej, Krosno 2006. Fotografie 1. Cmentarz wojenny nr 143 w Ostruszy – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek).

Kapliczka św. Floriana w Ciężkowicach znajduje się w południowej części Rynku. Zbudowana jest na rzucie kwadratu, z cegły ceramicznej i otynkowana. Dach kapliczki jest czterospadowy, namiotowy pokryty miedziana blachą, spoczywa na czterech filarach (w narożach), które wraz łukami tworzą arkady. Jego szczyt wieńczy cebulasta sygnaturka z gałką oraz metalową chorągiewką. Wewnątrz kapliczki, na zbudowanym z cegły postumencie, znajduje się drewniana polichromowana figura św. Floriana w postaci stojącej, okrytej czerwonym płaszczem ze srebrzonymi elementami zbroi i złoconymi akcentami nakrycia głowy, trzymająca w prawej dłoni konwie, z której wylewa się woda na płonącą budowlę architektoniczną znajdująca się za nogami postaci.

Cmentarz wojenny nr 157 w Dąbrówce Tuchowskiej położony jest po lewej stronie drogi wojewódzkiej nr 977 do Tuchowa. Powierzchnia cmentarza wynosi 122 m², założony jest na planie sześcioboku, ogrodzony kamiennymi słupkami, połączonymi stalowymi przęsłami. Wejście znajduje się od strony wschodniej i zamyka go stalowa bramka.

Cmentarz wojenny nr 256 w Pasiece Otfinowskiej znajduje się przy wale przeciwpowodziowym na rzece Dunajec w pobliżu przeprawy promowej. Powierzchnia cmentarza wynosi 1064 m², założony jest na planie prostokąta, ogrodzony betonowym murem. Wejście ujęte jest w dwa betonowe słupki, które zamyka dwuskrzydłowa drewniana brama.