MOJE MIASTO TARNÓW – MÓJ POWIAT TARNOWSKI

Tarnów jest stosunkowo do innych miast u nas mały, ale zato wiele działa dla podniesienia zdrowotności swych mieszkańców, a w szczególności dzieci. Tyle starań i zabiegów o miejsce dla ludzi pragnących wypoczynku i swobody nie czynią zapewne inne miasta i naprawdę stwierdzam, że nie miałem sposobności widzieć i doznać tej opieki [1] .

Najstarszą znaną i zachowaną do dnia dzisiejszego mapą z terenu rejonu tarnowskiego jest mapa okolic Gręboszowa z sierpnia 1678 r. odnaleziona i po konserwacji eksponowana w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie. Co prawda istnieją nieco starsze szkice granic posiadłości majątkowych, lecz nie mają one charakteru mapy. Mapa okolic Gręboszowa o wymiarach 60x61cm została wykonana odręcznie na papierze czerpanym w kilku kolorach i przybliżona jej skala wynosi 1:15000. Przypuszczalnie jej wykonawca Franciszek Michałowski – mierniczy przysięgły był studentem Akademii Krakowskiej, która w owym okresie kształciła też adeptów w tej dziedzinie. Ta rękopiśmienna mapa obejmuje obszar dóbr ziemskich w dolinie Wisły i Dunajca sąsiadujących z ówczesnym starostwem Nowo-Korczyńskim. Na mapie dodatkowo zaznaczona jest rzeźba terenu, szata roślinna i odwodnienie powierzchniowe.

Onegdaj ukazały się na murach miasta plakaty anonimowego autora zawierające ostrzeżenie przeciw tym zagranicznym firmom asekuracyjnym, które nie zwarły jeszcze z Polską ugody, a przestrzegające klijentów, którzy w tych towarzystwach się ubezpieczają przed zupełnym niezabezpieczeniem swych praw do Towarzystw [1] . Dziś ukazały się zupełnie te same plakaty już podpisane a odwołujące poprzednie ogłoszenie jako oszczercze i nie odpowiadające prawdzie. Był to więc zwykły tryk konkurencyjny agenta asekuracyjnego chcącego większe towarzystwa pognębić.

Urodził  się 3 czerwca 1908 r. w Tarnowie [1] . Ojciec Ignacy, matka Julia z Sikorów. Ukończył szkołę podstawową w Tarnowie. Z zawodu był malarzem lakiernikiem. Przed wojną był działaczem PPS. Po połączeniu  w grudniu 1948 r. PPS-u z PPR  na krótko znalazł się w szeregach PZPR. Nie godząc się z ówczesną sytuacją polityczną po wydarzeniach czerwcowych w Poznaniu 1956 r. oddal legitymację partyjną, co świadczy o jego dużej cywilnej odwadze. Takie gesty często w ówczesnej politycznej rzeczywistości kończyły się tragicznie. Do końca życia nie związał się już z żadnym ugrupowaniem politycznym. Służbę wojskową  rozpoczął w kwietniu 1928 r. w szeregach 16.  Pułku Piechoty w Tarnowie. Pełnił ją do października 1931 r.

O wyjątkowym znaczeniu osoby inżyniera Eugeniusza Kwiatkowskiego dla wielu pokoleń mościczan oraz tarnowian świadczy m.in. miejski park w Mościcach, któremu nadano imię jednego z pierwszych dyrektorów Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach SA.  Założony w latach 1927-1935 park stanowi integralną część dzielnicy ogrodu przy PFZA w Mościcach. Dlatego też zabytkowa Willa Kwiatkowskiego została zlokalizowana w północnej części tego zabytkowego założenia ogrodowego u zbiegu dwóch alei – Głogowej oraz Jarzębinowej. Przy czym współcześnie kompleks willowo-parkowy zajmuje dwie ogrodzone działki o łącznej powierzchni trzech hektarów, natomiast znajdujący się w jego bezpośrednim sąsiedztwie miejski Park im. E. Kwiatkowskiego to obszar dwóch działek o łącznej powierzchni ponad ośmiu hektarów [1] .

Inne nazwy to: Pałacyk Kwiatkowskiego, Willa Mościckiego, Pałacyk Mościckiego, willa Dyrektora, Dom Dyrektora, Dyrektorówka, Dom Chemika, Dom Technika.  Willa Kwiatkowskiego ma status dobra kultury, wpisanego do rejestru zabytków na podstawie decyzji Wojewódzkiego. Konserwatora Zabytków z dnia 17 grudnia 1979 r. Założenie willowo-ogrodowe usytuowane jest na dwóch działkach w obrębie 192, dz. nr 27/13 o pow. 10 779 m² oraz dz. nr 27/21 o pow. 19 412 m². Dyrektorówka usytuowana jest w otoczeniu miejskiego Parku im. Eugeniusza Kwiatkowskiego (pow. 8,34 ha), objętego ochroną konserwatorską z dnia 21 lipca 2006 r. Bezpośrednie jej otoczenie to parkowe alejki o symetrycznym układzie, trawniki z elementami wzorów bukszpanowych, estetyczne klomby o geometrycznych kształtach, ozdobna zieleń, fontanna, pergola w formie półkolistej kolumnady oraz szpaler lip.

We wtorek miastem naszem wstrząsnęła sensacyjna wieść. Mówiono o morderstwie, zabójstwie, niektórzy nawet przebąkiwali, że nowy Landru [1] zjawił się tym razem w Tarnowie. Sprawa rzeczywiście przedstawiała się początkowo tajemniczo [2] .

Idea postawienia pomnika generała Józefa Bema w Tarnowie narodziła się w latach 80-tych XIX wieku. 20 listopada 1881 r. zebrało się grono obywateli miasta Tarnowa, które powołało komitet budowy pomnika generała. W skład komitetu weszli: dr Karol Kaczkowski, Aleksander Wisłocki, dr med. Zygmunt Schűtzer, Wilhelm Műldner, Karol Polityński, Jan Breitseer, Michał Świderski, Szczęsny Boczkowski, Ignacy Chylewski, Zygmunt Szancer, Herman Merz, inżynier Żmurko, Juliusz Reid, Konstanty Hoffman, Zygmunt Grűner, dr Mieczysław Brzeski, Franciszek Leszczyński, Józef Szebesta, dr Bronisław Gałecki i Stanisław Szeligiewicz.

Chcąc posiadać telefon, należy wnieść pisemną prośbę (stempel 1 Kor.) do Dyrekcyi poczt i telegrafów we Lwowie [1] . Za budowę telefonu nie opłaca się żadnej należytości, a opłata abomentowa zalezy od rozciągłości sieci w promieniu od 1-6 klm. I od ruchu telefonicznego w stosunku prostym: im silniejszy ruch danej miejscowości, tem wyższa opłata. Taryfa jest podzielona na 6 grup i 4 klasy dla pojedynczych połączeń od 115 do 500 koron i na 2 klasy dla „połączeń towarzyskich” od 50 do 180 K. rocznie.

Piotr Longin Bednarczyk ur. 23 lutego 1914 r. w Sowlinach k. Limanowej, był synem Stanisława Bednarczyka i Barbary z domu Jasica. Szkołę powszechną ukończył w Limanowej Uczył się od 1933 r. w Seminarium Nauczycielskim w Tarnowie, a natępnie w Gimnazjum w Krakowie, gdzie w 1935 r. zdał maturę.

Józef Gucwa ur. 20 grudnia 1923 r. w Kąclowej, był synem Kaspra Gucwy i Anny z domu Kmak. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Kąclowej, przez dwa lata uczęszczał do Gimnazjum im. Artura Grottgera w Grybowie, a następnie przeniósł się do I Gimnazjum i Liceum im. K. Brodzińskiego w Tarnowie. Maturę zdał w tajnym nauczaniu w 1944 r. w Grybowie. 

Bez wątpienia herb miejski jest jednym z najtrwalszych elementów tradycji każdego ośrodka miejskiego. Można się z nim zetknąć na znakach firmowych i przedstawieniach plastycznych. Przenika praktycznie do każdej sfery życia miasta i jego mieszkańców: politycznej, gospodarczej oraz prywatnej. Dlatego też mimo zaniku „świadomości heraldycznej” w społeczeństwie i zawężeniu jej do grona specjalistów i historyków, herb miejski jest nie tylko rozpoznawalny, ale i czytelny. Jest swego rodzaju łącznikiem pomiędzy pokoleniami mieszkańców danego miasta. Budzi przez to zrozumiałą sympatię w każdym środowisku miejskim. Wybór i funkcjonowanie herbu miasta nigdy nie były dziełem przypadku. To najczęściej długotrwały proces, wpleciony w dzieje i tradycję danego miasta. Stąd każdy herb miejski posiada swą genezę i symbolikę, która przekazuje konkretne informacje o danym ośrodku miejskim. Dziś tę funkcję nazwalibyśmy najzwyczajniej: promocją. Często samą treść ikonograficzną herbu ubarwiają legendy i

Prezentowany „Sosna” Jan Jandziś to przykład skromnego żołnierza AK i jego udziału w powojennych strukturach WiN-u w powiecie tarnowskim. Inspektorat Tarnowski o kryptonimie „Sztuczne Nawozy”, „Wodospad” był najbardziej aktywny, a zarazem najlepiej zorganizowany w strukturach Okręgu Krakowskiego WiN. Inspektoratem kierował  kpt. Zbigniew Rogawski „Oborski”, a od 1 czerwca 1946 r. Władysław Kowal „Sanecki”. Jan Jandziś dowodził grupą dywersyjną struktur WiN-u, która na trwale wpisała się w pejzaż powojennej historii Tarnowa i jego okolic [1] .