Posty

Wyświetlanie postów z 2015

Fundacja stypendialna z 1578 r. ks. Marcina Łyczki tarnowskiego proboszcza

Obraz
Na uwagę zasługuje znajdujący się w tarnowskiej katedrze nagrobek zasłużonego dla tarnowskiego szkolnictwa ks. Marcina Łyczki. Na płycie umieszczony jest łaciński tekst, który brzmi: „Wielebnemu Księdzu Marcinowi z Ryglic Łyczkowi, przełożonemu kościoła tarnowskiego, ze szlachetności rodu, nauki i roztropności, w zarządzeniu różnymi sprawami wsławionemu, szczególną wstrzemięźliwością obdarzonemu; Piotr Łyczko i wnukowie, ze łzami położyli. Umarł roku 1578, dnia 8. maja, mając lat 70.” [1] .

Zapiski Tarnowian i nie tylko z I wojny światowej

Setna rocznica przebiegu pierwszej wojny światowej skłania do refleksji i zadumy. „Wielka wojna” przetoczyła się również przez Tarnów i okolice, nadto tarnowianie doświadczyli jej okropności, tułając się po innych miejscowościach, nawet poza granicami Polski. Tarnowianie byli tułaczami, wygnanymi do dalekich krajów, gdzie nie zawsze miło i ochoczo ich witano i im pomagano. Jak pisze M. Stopkowa było to iście „dantejskie piekło”. Poniższe, autentyczne relacje chociaż w niewielkim stopniu uświadamiają współczesnym, co to jest wojna i nieszczęście. Pisownię pozostawiam w oryginale. 

Cmentarz wojenny nr 34 w Ołpinach

Obraz
Cmentarz wojenny nr 34 w Ołpinach położony jest na wzgórzu po południowej stronie wsi. Do cmentarza można dojechać drogą zaczynającą się w centrum miejscowości (skręcając w lewo jadąc od Szerzyn). Drogę tę poprzedza oryginalny austriacki betonowy słup informacyjny, który stoi w sąsiedztwie figury św. Józefa z Dzieciątkiem.

Tarnów końcem 1916 r. w opisie Juliusza Kadena-Bandrowskiego

Z biogramu Juliusza Kaden-Bandrowskiego. Juliusz Kaden-Bandrowski (ur. 24 lutego 1885 r. w Rzeszowie, zm. 8 sierpnia 1944 r. w Warszawie). Był synem Juliusza Mariana Bandrowskiego i jego żony Heleny z Kadenów. Polski pisarz (prozaik) i publicysta, wolnomularz, kapitan piechoty Wojska Polskiego. Studiował pianistykę w konserwatoriach w Krakowie, Lwowie, Lipsku i Brukseli (od 1907 r.), jednakże zrezygnował z kariery pianisty z powodu skutków dwukrotnego złamania ręki w dzieciństwie. W 1907 r. zajął się publicystyką – był korespondentem prasy krajowej, pisując recenzje i szkice publicystyczne. Podczas pobytu w Brukseli rozpoczął studia filozoficzne. Zaangażował się wówczas silnie w działalność społeczno-niepodległościową w polskich stowarzyszeniach młodzieżowych na emigracji (lelewelczycy), związanych z PPS-Frakcją Rewolucyjną. W sierpniu 1914 r., po wybuchu wojny, wstąpił do I Brygady Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, którego został adiutantem. Następnie pełnił funkcję oficera wer

Cmentarz wojenny nr 114 w Rzepienniku Strzyżewskim

Obraz
  Cmentarz wojenny nr 114 w Rzepienniku Strzyżewskim położony jest w tylnej części cmentarza parafialnego. Jego powierzchnia wynosi 1218 m², założony jest na planie prostokąta i ogrodzony kamiennymi słupkami połączonymi parami rur stalowych i wzmocnionymi w narożnikach fragmentami muru. Cmentarz posiada dwa wejścia – jedno z dołu od strony doliny rzeki Rzepianki, a drugie z lewej strony cmentarza, od strony cmentarza parafialnego.

Cmentarz wojenny nr 113 w Olszynach

Obraz
Cmentarz wojenny nr 113 w Olszynach położony jest na stoku o dużym nachyleniu, w tylnej części cmentarza parafialnego. Jego powierzchnia wynosi 952 m², założony jest na planie prostokąta, ogrodzony kamiennymi słupkami połączonymi stalowymi przęsłami.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Rzepienniku Biskupim

Obraz
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela zbudowany został w XVI wieku na wzniesieniu nad północno-wschodnią częścią doliny w której znajduje się zabudowa wsi Rzepiennik Biskupi. Jest to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej o ścianach pobitych gontami. 

Piękno powiatu tarnowskiego 2015

Obraz
 

Jesienny Piknik Konny w SOSW w Zbylitowskiej Górze 2015

Obraz

O tarnowskich kolejarzach z początku XX wieku

Na przełomie XIX i XX wieku ukazywało się czasopismo pt. „Nowy Kolejarz”. Był to organ galicyjskich kolejarzy, do których zaliczali się również kolejarze tarnowscy. Redaktorem był Wiktor Bachowski, natomiast wydawcą Tomasz Tokarz. Ukazywał się dwa razy w miesiącu (1. i 15 dnia miesiąca). Redakcja mieściła się w Krakowie, przy placu Szczepańskim 7 (II piętro). Prawie w każdym numerze była notka o Tarnowie. Szczególnie interesującym jest dział „Listy z przestrzeni”. Nierzadko z powodu pomówień i obrazy poszkodowani szukali sprawiedliwości w sądach powszechnych z oskarżenia prywatnego. Sprawy zakończone i wygrane na ogół kończyły się ugodą, ale winny musiał w „Nowym Kolejarzu” na własny koszt opublikować sprostowanie ze stosownymi przeprosinami.

Obraz Tarnowa w lokalnej prasie z 1848 r.

Od połowy XIX w. Tarnów miał swoją prasę lokalną (świecką). Nieco o niej już napisano. Pierwszy numer gazety pt. „Zgoda” ukazał się w Tarnowie 1 kwietnia 1848 r. Wydawana była trzy razy w tygodniu. Od 4 listopada 1848 r. do 11 stycznia 1849 r. miała tytuł: „Gazeta Tarnowska godło: Zgoda”. Założycielami jej byli dwaj tarnowianie: Stanisław Pilat (literat) i Karol Wilczyński (urzędnik), który później objął po Pilacie funkcję redaktora odpowiedzialnego. Redakcję jego stanowili wówczas: Jan Szwejkowski, adwokat i Wojciech Bandrowski, późniejszy burmistrz Tarnowa. Współpracowali z nią: ks. Eugeniusz Janota, germanista, krajoznawca, taternik oraz adwokat Maksymilian Michalski a także bracia Franciszek i Michał Wiesiołowscy. Początkowo „Zgoda” była nieoficjalnym organem miejscowej Rady Narodowej, krótko w listopadzie 1848 r. wychodziła nakładem Rady Narodowej obwodu tarnowskiego jako jej faktyczny organ. „Zgoda” była pismem politycznym, stała na gruncie uwłaszczenia chłopów, obok krakowskiej

Gustaw Müldner (1880-1933) – nauczyciel akademicki

Gustaw Müldner urodził się 16 stycznia 1880 r. w Tarnowie. Był synem powstańca z 1863 r., późniejszego  sybiraka – Wilhelma Müldnera [1] . Całą młodość spędził w rodzinnym Tarnowie, gdzie ukończył c.k. gimnazjum, którego absolwentami przed nim byli m.in. poeta Kazimierz Brodziński, historyk Józef Szujski, a później pisarz Roman Brandstaetter, polityk Adam Ciołkosz, historyk Władysław Czapliński. W latach gimnazjalnych żywo angażował się w działalność paramilitarną, m.in. w ramach tarnowskiego „Sokoła”, którego był współzałożycielem [2] . Po złożeniu egzaminu dojrzałości przeniósł się do Lwowa i podjął studia na Wydziale Inżynierii tamtejszej Politechniki. Wyróżnił się wówczas jako wybitnie zdolny student o dość wszechstronnych zainteresowaniach matematycznych, malarskich i muzycznych. Jako młodzieniec obdarzony pięknym głosem (tenor liryczny) brał udział m.in. w zagranicznych występach cieszącego się dużą estymą chóru Politechniki Lwowskiej.

Cmentarz wojenny nr 282 w Wojniczu

Obraz
Cmentarz wojenny nr 282 w Wojniczu położony jest na skrzyżowaniu ulic Loretańskiej, Zacisze i Wąwóz Szwedzki za kaplicą Najświętszej Marii Panny Loretańskiej. Jego powierzchnia wynosi 172 m², założony jest na planie nieregularnego wieloboku, ogrodzony betonowymi słupkami połączonymi parami stalowych rur.

Kaplica pw. Najświętszej Panny Marii Loretańskiej w Wojniczu

Obraz
Kaplica pw. Najświętszej Panny Marii Loretańskiej w Wojniczu znajduje się na skrzyżowaniu ulic Loretańskiej, Zacisze i Wąwóz Szwedzki. Według legendy w miejscu, gdzie dziś stoi kaplica miała znajdować się mogiła w której pochowano rycerzy Bolesława Śmiałego, zabitych przez niewierne żony, broniące się wraz z kochankami na Górze Panieńskiej (zamku Trzewlin) przed zdradzonymi mężami wracającymi z wyprawy kijowskiej. Według innej legendy w miejscu tym pochowano żołnierzy szwedzkich, którzy zginęli w bitwie pod Wojniczem w 1655 r. w czasie potopu szwedzkiego.

Cmentarz wojenny nr 199

Obraz
Cmentarz wojenny nr 199 w Tarnowie, położony jest nieopodal skrzyżowania ulic Krakowskiej i Mokrej. Jego powierzchnia wynosi 394 m². Cmentarz założony jest na planie prostokąta, z poprzeczną osią kompozycyjną i ogrodzony częściowo pełnym murem kamiennym przykrytym betonowym daszkiem a częściowo stalowymi barierkami umocowanymi pomiędzy odcinkami muru kamiennymi słupkami.

Pomnik Niepodległości w Wojniczu

Obraz
  W zachodniej części Rynku znajduje się Pomnik Niepodległości. Powstał w 1934 r. dla uczczenia osób pochodzących z Wojnicza, które zginęły w czasie I wojny światowej oraz w czasie walk o uzyskanie niepodległości przez Polskę. Inicjatorem budowy pomnika był specjalnie powołany do tego celu komitet obywatelski. W 1969 r. pomnik został poddany renowacji i umieszczono na nim dodatkowe dwie tablice upamiętniające wojniczan, którzy zginęli podczas II wojny światowej.

Figura Serce Jezusa przy ul. Klikowskiej 45

Obraz
Kamienna, malowana figura Serce Jezusa osłoniona blaszanym zadaszeniem ustawiona jest na betonowym postumencie i stoi przy ulicy Klikowskiej 45. Ufundowana została ok. 1925 r. przez Piotra i Honoratę Żmudów.

Figura Serce Jezusa u zbiegu ulic Klikowskiej i Niedomickiej

Obraz
Kamienna figura Serce Jezusa znajduje się w przeszklonej gablocie która ustawiona jest na betonowym postumencie i stoi u zbiegu ulic Klikowskiej i Niedomickiej. Ufundowana została w 1936 r. przez mieszkańców Klikowej i umieszczona na miejscu dawnego krzyża.

Tarnowskie Zawody Kawaleryjskie „Militarii” 2015

Obraz

Pro memoria do 16. Pułku Ziemi Tarnowskiej

Obraz
Dzięki  materiałom uzyskanym od Pana Tomasza Staniczka z Chełma Śląskiego mamy możliwość uzupełnić pewne dane dotyczące losów wojennych żołnierzy 16. Pułku Ziemi Tarnowskiej w wojnie obronnej 1939 r. Za uzyskane informacje serdecznie dziękujemy.

Pierwszy transport więźniów z Tarnowa do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r.

Obraz
Tarnowskie więzienie Tarnowskie więzienie, zwane obecnie Zakładem Karnym, przy ul. S. Konarskiego 2 podczas II wojny światowej było więzieniem głównie politycznym. Przebywali w nim w większości młodzi więźniowie z Tarnowa i bliższych oraz dalszych terenów. Usuwano z niego więźniów  (na ogół politycznych), transportując na rozstrzelanie lub do obozów koncentracyjnych. Skazanych na śmierć (po odczytaniu im wyroków na korytarzu więziennym) gromadzono w tzw. celach śmierci (Abgangzelle), skąd o świcie lub zmierzchu zakuwano w kajdany, lub krępowano ręce drutem, ładowano na ciężarowe auta  i wywożono poza miasto.  Miejsc straceń w okolicach Tarnowa było wiele. Najczęściej był to lasy: „Buczyna” – Zbylitowska Góra, „Kruk” – Skrzyszów, a także lasy Pogórskiej Woli, Piotrkowic, „Sośnina” – w okolicach Pawęzowa i Śmigna. Nadto egzekucji dokonywano na pobliskiej górze św. Marcina. Nieco dalej w lasach wojnickich, zakliczyńskich. Niemcy starannie zacierali ślady swoich zbrodni przez sadzeni

Cmentarz wojenny nr 202

Obraz
Cmentarz wojenny nr 202 w Tarnowie, położony jest pomiędzy ulicami: Starodąbrowską i Matki Bożej Fatimskiej w pobliżu skrzyżowania tej ulicy z ulicami Krzyską i Szpitalną. Cmentarz ten był kwaterą wojenną na dawnym cmentarzu garnizonowym. Jego pomnikiem centralnym był kamienny obelisk usytuowany na placu znajdującym się w centrum założenia kwatery. Na mogiłach znajdowały się niskie betonowe nagrobki z krzyżami na szczycie, całość ogrodzona była żywopłotem. Projektant cmentarza jest nieznany. W 28 mogiłach zbiorowych i 165 pojedynczych spoczywa 680 żołnierzy armii austro-węgierskiej, 9 żołnierzy armii niemieckiej i 796 żołnierzy armii rosyjskiej zmarłych od początku I wojny światowej do 25 maja 1915 r. W latach 60. XX wieku ówczesne władze miasta Tarnowa zdecydowały o likwidacji tego cmentarza. Usunięto pomnik centralny i nagrobki, jednak nie ekshumowano pochowanych tam żołnierzy. Miejsce to stało się skwerem. Na początku XXI wieku zrekonstruowano pomnik centralny i jeden nagrobek

Zakładowa Straż Pożarna w Grupie Azoty S.A.

Obraz
Dzień i noc na posterunku Historia Zakładowej Straży Pożarnej w Grupie Azoty S.A. jest nierozerwalnie związana z powstaniem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościcach (PFZA), jednej z największych inwestycji gospodarczych międzywojennej Polski. Dzięki inicjatywie i osobistemu zaangażowaniu prezydenta II RP Ignacego Mościckiego, na podtarnowskich terenach powstała nowoczesna fabryka chemiczna; zakład, o którego bezpieczeństwo dbał wyspecjalizowany w ochronie przeciwpożarowej zespół kilkudziesięciu strażaków. Pomimo upływu lat, zawieruchy wojennej, zmian ustrojowych i przekształceń w ramach wewnętrznej struktury przedsiębiorstwa jedno pozostaje niezmiennie – fabryka i stojąca „na posterunku” Zakładowa Straż Pożarna (ZSP) tworzą spójną całość, zapewniając bezpieczeństwo pracownikom Grupy Azoty S.A.

Cmentarz wojenny nr 150 w Chojniku

Obraz
Położenie: 49°51′07,0″N 20°59′54,7″E. Projektant: Heinrich Scholz. Powierzchnia: 265 m². Założony na dwóch prostokątnych, kamiennych tarasach połączonych ze sobą parą schodów, ogrodzony żeliwnymi sztachetami, bramka żeliwna. Pomnik centralny to kamienny postument zwieńczony rzeźbą antycznego hełmu i datą 1914-1915. Mogiły rozłożone na każdym tarasie w jednym rzędzie, a na nich betonowe nagrobki z tabliczkami imiennymi z trzema rodzajami żeliwnych krzyży. Pochowani to 40 żołnierzy, w tym 27 żołnierzy armii rosyjskiej oraz 13 nieznanych żołnierzy armii austro-węgierskiej. Jarosław Zbrożek Bibliografia Opracowania: 1. Frodyma R., Cmentarze wojenne z I wojny światowej na ziemi tarnowskiej, Krosno 2006. Fotografie 1. Cmentarz wojenny nr 150 w Chojniku – zbiór (fot. Jarosław Zbrożek, Maciej Małozięć).

Ulica Wekslarska

Obraz
Ulica Wekslarska wychodzi z południowo-wschodniego narożnika  Rynku, biegnie w kierunku wschodnim i łączy się z ulicą Żydowską wspólnym odcinkiem z ulicą Brama Pilzneńska. Ulica Wekslarska została wytyczona podczas lokacji miasta, jest ona szersza od równoległej ulicy Żydowskiej.

Millenium Chrztu Polski w Tarnowie w relacji Stefana kard. Wyszyńskiego (23-24 lipca 1966 r.)

Obraz
„Każda rzecz wielka musi kosztować i musi być trudna. Tylko rzeczy małe i liche są łatwe”. + Stefan Kard. Wyszyński     Geneza Millenium Chrztu Polski – 1966 r. Bardzo ważne dla Polaków i Kościoła katolickiego w Polsce były obchody 1000-lecia chrztu Polski w 1966 r. [1] Akt Ślubowań Jasnogórskich został napisany przez Prymasa Stefana kard. Wyszyńskiego 16 maja 1956 r. i z Komańczy przekazany na Jasną Górę 22 maja 1956 r. W Uroczystość NMP Częstochowskiej 26 sierpnia 1956 r. został publicznie odczytany podczas uroczystej sumy na Jasnej Górze przez pełniącego, pod nieobecność Prymasa, obowiązki Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski bpa Michała Klepacza z Łodzi, wobec miliona wiernych z całej Polski. Złożone na Jasnej Górze Śluby Narodu zostały tam powtórzone następnego roku, w dniu 3 maja, a we wszystkich polskich parafiach w niedzielę 5 maja. Jeszcze w Komańczy Prymas Wyszyński doszedł do wniosku, że nie wystarczy ślubować, trzeba jeszcze wprowadzić w życie to, co się

Wizyta Generała Zgromadzenia Misji św. Wincentego á Paulo w Tarnowie w 1923 r.

Obraz
Od 1904 r. w Tarnowie pracują księża Misjonarze. Świątynia z czerwonej cegły, która wybudowali początkiem XX w. z dwoma strzelistymi wieżami tuż obok dworca PKP i PKS jest najbardziej charakterystyczną tarnowską budowlą sakralną znaną w całym niemal świecie. Jeszcze wcześniej, bo końcem XIX w. do Tarnowa przybyły siostry Miłosierdzia [1] .

Dom mansjonarzy

Obraz
Dom mansjonarzy znajduje się w północno-wschodniej części Placu Katedralnego. Jest to budynek murowany, podpiwniczony, piętrowy. W XV wieku w jego miejscu znajdowały się dwa prawdopodobnie drewniane domy, należące do prebendy zamkowej (strona wschodnia) i prebendy św. Bartłomieja (strona zachodnia). Po pożarze, który strawił obydwa te domy i miał miejsce pod koniec XV wieku, na przełomie XV i XVI wieku odbudowano je już jako murowane.   W 1609 r. książę Janusz Ostrogski ufundował kolegium mansjonarzy (kapłanów niższej rangi), których siedzibą został dom prebendy św. Bartłomieja. Zadaniem mansjonarzy było pozostawać na miejscu i pełnić wyznaczone funkcje duszpasterskie i liturgiczne. Przez niemal cały XVII wiek obydwa w/w domy były nieremontowane i popadały w ruinę. Dopiero w 1697 r. siedzibę mansjonarzy wyremontowano za znaczną wtedy kwotę 1 tyś zł. W XVIII wieku obydwa domy przykryto wspólnym dachem, a ich wnętrza scalono. Wewnątrz mieściło się 10 pokoi i kuchnia. W 1786 r. nie

Okres międzywojenny i lata okupacji w dziejach Zespołu Szkół Mechaniczno-Elektrycznych.

Po zakończeniu I wojny światowej szkoła musiała wyleczyć swoje rany, wojną spowodowane. Były to zniszczenia budynku, uszczerbki na zdrowiu kadry nauczycielskiej biorącej bądź to bezpośredni udział w działaniach bojowych, bądź to żyjących w ciężkich warunkach okupacji i wojny. Zrzucenie jarzma niewoli i zawitanie wolności po 146 latach wyzwalało nadzieje na głębokie zmiany w szkolnictwie wśród wielu grup społecznych. Pierwszym tego zwiastunem wydał się być obradujący w 1919 r. w Warszawie Sejm Nauczycielski. W aspekcie szkolnictwa zawodowego domagano się na nim wprowadzenia obowiązku uczęszczania młodzieży pracującej do szkół dokształcających do ukończenia 18 roku życia. Miało to poważnie wpłynąć na poprawę kwalifikacji zawodowych pracowników przemysłu, rzemiosła i handlu [1] .

Cmentarz wojenny nr 158 w Mesznej Opackiej

Obraz
Cmentarz wojenny nr 158 w Mesznej Opackiej położony jest na skraju wsi, po prawej stronie drogi do Tuchowa. Jego powierzchnia wynosi 278 m², założony jest na planie prostokąta, ogrodzony sztachetowym płotem ustawionym na betonowych słupkach.

Feliks Jarocki (1824-1900) – burmistrz miasta Tarnowa 1870-1873

Obraz
Feliks Jarocki urodził się w 1824 r. w Kołaczycach koło Jasła. Ukończył Gimnazjum w Tarnowie, następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po skończeniu studiów i uzyskaniu tytułu doktora obojga praw osiadł w Tarnowie, gdzie założył kancelarie adwokacką.

Cmentarz wojenny nr 163 w Tuchowie

Obraz
Cmentarz wojenny nr 163 w Tuchowie położony jest na wzgórzu z północno-wschodniej strony miasta. Jego powierzchnia wynosi 1395 m², założony jest na planie prostokąta ze ściętymi narożami i ogrodzony kamiennymi słupami przykrytymi betonowymi daszkami, połączonymi parami stalowych rur.

Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Ciężkowicach

Obraz
Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Ciężkowicach usytuowany jest przed wejściem do budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Ignacego Jana Paderewskiego w Ciężkowicach przy ul. Łuczkiewiczów 12.

Klemens Rutowski (1807-1896) – burmistrz miasta Tarnowa 1873-1877

Obraz
Klemens Rutowski urodził się w 1807 r. we wsi Wola Rafałowska jako syn Wojciecha i Tekli z Barańskich. Uczył się w gimnazjum w Rzeszowie, a następnie we Lwowie, gdzie rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim. W 1828 r. zakończył studia bez tytułu doktora praw. W tym samym roku rozpoczął gospodarowanie jako dzierżawca w majątku Podkamień.